Tozlu Sözlük
Gerçekçilik Temalı Atasözleri
Gerçekçilik temasına ait atasözleri listesi.
Rastgele Atasözü
Gerçekçilik Temalı Atasözleri
Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış
Atasözü: 'Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış' - Fiziksel ihtiyaçlar manevi sıkıntılardan daha güçlüdür.
Açın gözü ekmek teknesinde olur
Atasözü: 'Açın gözü ekmek teknesinde olur' - İhtiyaç içindeki insanın aklı, sadece temel gereksinimindedir.
Arık etten yağlı tirit olmaz
Atasözü: 'Arık etten yağlı tirit olmaz' - Zayıf veya değersiz şeyden büyük fayda beklenmez.
Arpa samanıyla, kömür dumanıyla
Atasözü: 'Arpa samanıyla, kömür dumanıyla' - Bir şeyin iyi veya kötü tarafıyla birlikte kabul edilmesi gerekir.
Arpa unundan kadayıf olmaz
Atasözü: 'Arpa unundan kadayıf olmaz' - Değersiz malzemeden kaliteli iş çıkmaz.
Bal bal demekle ağız tatlanmaz
Atasözü: 'Bal bal demekle ağız tatlanmaz' - Sadece konuşmakla sonuç alınmaz, icraat gerekir.
Battı balık yan gider
Atasözü: Battı balık yan gider - Zararın telafisi mümkün değilse, kaygılanmadan kabullenmek gerekir.
Delik büyük, yama küçük
Atasözü: 'Delik büyük, yama küçük' – Sorunun büyüklüğüne oranla çözüm yetersizdir.
Evimiz bezden, ne umarsın bizden
Atasözü: 'Evimiz bezden, ne umarsın bizden' - Yoksul kişiden büyük bir şey beklenmez.
Fare deliğe sığmamış, bir de kuyruğuna (kıçına) kabak bağlamış
Atasözü: 'Fare deliğe sığmamış, bir de kuyruğuna kabak bağlamış' - Yapamayacağı bir işi üstlenip üstüne fazlasını ekleyen kişiyle alay etmek için söylenir.
Gül dikensiz olmaz
Atasözü: 'Gül dikensiz olmaz' - Her güzelliğin bir zorluğu vardır.
Gürültü istemeyen kazancı (bakırcı) dükkânına girmez (hırkasını başına çeker)
Atasözü: 'Gürültü istemeyen kazancı dükkânına girmez' - Her ortamın kendine özgü koşulları vardır, onlara katlanmasını bilmelisin.
Halayıktan kadın olmaz, gül ağacından odun
Atasözü: 'Halayıktan kadın olmaz, gül ağacından odun' - Bazı şeyler doğaları gereği değiştirilemez.
Hekimden sorma, çekenden sor
Atasözü: 'Hekimden sorma, çekenden sor' - Bir sıkıntıyı en iyi, onu gerçekten yaşamış kişi bilir.
Her ağacın meyvesi olmaz
Atasözü: 'Her ağacın meyvesi olmaz' - Her insanda yetenek veya başarı beklenemez.
Her gün papaz pilav yemez
Atasözü: 'Her gün papaz pilav yemez' - Kişi her zaman aynı başarı veya şansa sahip olamaz.
Her güzelin bir kusuru vardır
Atasözü: 'Her güzelin bir kusuru vardır' - Hiçbir şey veya kimse tamamen kusursuz değildir.
Her horoz kendi çöplüğünde öter
Atasözü: 'Her horoz kendi çöplüğünde öter' - Kişi, kendi ortamında daha cesur ve etkilidir.
Herkesin hamuru ekmeğine göredir
Atasözü: 'Herkesin hamuru ekmeğine göredir' - İnsanların yetenekleri, şartları ve kazançları farklıdır.
Herkesin tenceresi kapalı kaynar
Atasözü: 'Herkesin tenceresi kapalı kaynar' - Her evin kendine özgü sorunları ve sırları vardır.
Herkesin yorulduğu yere han yapılmaz
Atasözü: 'Herkesin yorulduğu yere han yapılmaz' - Herkesin isteğine göre davranmak veya durmak mümkün değildir.
Herkes kendi ölüsü için ağlar
Atasözü: 'Herkes kendi ölüsü için ağlar' - İnsan, başkalarının değil kendi acısının derdine düşer.
Her taş baş yarmaz
Atasözü: 'Her taş baş yarmaz' - Her şey göründüğü kadar etkili veya tehlikeli değildir.
Her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz
Atasözü: 'Her zaman eşek ölmez, on köfte on paraya olmaz' - Her zaman aynı fırsatlar veya koşullar bulunmaz; zaman değişir.
Her zaman gemicinin istediği rüzgâr esmez
Atasözü: 'Her zaman gemicinin istediği rüzgâr esmez' - Hayat her zaman insanın istediği gibi gitmez.
Hiç yoktan iyidir
Atasözü: 'Hiç yoktan iyidir' - Az da olsa bir şeyin olması, hiç olmamasından iyidir.
Isıramadığın (bükemediğin) eli öp başına ko
Atasözü: 'Isıramadığın (bükemediğin) eli öp başına koy' - Güç yetiremediğine karşı gelme, saygı göster.
İhtiyarın düşkünü, beyaz giyer kış günü
Atasözü: 'İhtiyarın düşkünü, beyaz giyer kış günü' - İnsan yaşlandıkça gençlik heveslerinden vazgeçemez.
İki serçeden börek olur
Atasözü: 'İki serçeden börek olur' - Yetersiz şeylerden büyük sonuç beklenmez.
İmam evinden aş, ölü gözünden yaş çıkmaz
Atasözü: 'İmam evinden aş, ölü gözünden yaş çıkmaz' - Bazı yerden beklenen şey asla gelmez.
İtin ahmağı baklavadan pay umar
Atasözü: 'İtin ahmağı baklavadan pay umar' - Aptal insanlar imkânsız şeyleri bekler.
Karga mandayı babası hayrına bitlemez
Atasözü: 'Karga mandayı babası hayrına bitlemez' - Hiç kimse karşılıksız iyilik yapmaz.
Karpuz kesmekle hararet sönmez
Atasözü: 'Karpuz kesmekle hararet sönmez' - Sorunlar sadece görünüşteki çözümlerle giderilmez.
Kar susuzluk kandırmaz
Atasözü: 'Kar susuzluk kandırmaz' - Geçici çözümler kalıcı fayda sağlamaz.
Kasap et derdinde, koyun can derdinde
Atasözü: 'Kasap et derdinde, koyun can derdinde' - Herkes kendi çıkarının peşindedir.
Kavgada yumruk sayılmaz
Atasözü: 'Kavgada yumruk sayılmaz' - Kavgada küçük şeyler önemsenmez.
Kavurga karın doyurmaz
Atasözü: 'Kavurga karın doyurmaz' - Yalnızca küçük çabalarla büyük sonuç alınmaz.
Kazan kaynamayan yerde maymun oynamaz
Atasözü: 'Kazan kaynamayan yerde maymun oynamaz' - İnsanlar fayda gördükleri yere giderler.
Keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı
Atasözü: 'Keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı' - Her taraf kendi çıkarını düşünür.
Kedi götünü görmüş, ‘yaram var’ demiş
Atasözü: 'Kedi götünü görmüş, yaram var demiş' - Küçük şeyleri abartan kişilerle dalga geçilir.
Kedi kıçına bakar da ‘yaram var’ dermiş
Atasözü: 'Kedi kıçına bakar da yaram var dermiş' - Küçük meseleleri abartan kişilerle alay edilir.
Kedinin gideceği samanlığa kadar
Atasözü: 'Kedinin gideceği samanlığa kadar' - Her işin veya yolun bir sınırı vardır.
Kel başa şimşir tarak
Atasözü: 'Kel başa şimşir tarak' - Gereksiz veya faydasız şey, yersiz bir kişiye verilmiş olur.
Kele köşeden yardım olmaz
Atasözü: 'Kele köşeden yardım olmaz' - Kimseden beklenmeyen yerden yardım gelmez.
Kırk hırsız bir çıplağı soyamamış
Atasözü: 'Kırk hırsız bir çıplağı soyamamış' – Yoksuldan alınacak bir şey olmaz.
Kırlangıcın zararını biberciden sor
Atasözü: 'Kırlangıcın zararını biberciden sor' – Her şeyin zararı, doğrudan etkilediği kişiye olur.
Korku dağları bekler (aşırır)
Atasözü: 'Korku dağları bekler (aşırır)' – Korku, insanın gözünde tehlikeyi olduğundan büyük gösterir.
Korkunun ecele faydası yoktur
Atasözü: 'Korkunun ecele faydası yoktur' – Kaderden kaçış yoktur, korkmak sonucu değiştirmez.
Koyun can derdinde, kasap yağ derdinde
Atasözü: 'Koyun can derdinde, kasap yağ derdinde' – Zor durumda olanla çıkar peşindeki kişinin düşünceleri aynı olmaz.
Köpeğin ahmağı baklavadan pay umar
Atasözü: 'Köpeğin ahmağı baklavadan pay umar' – Akılsız kişi, olmayacak şeyden medet umar.
Kör pazara varmasın, pazar körsüz kalmasın
Atasözü: 'Kör pazara varmasın, pazar körsüz kalmasın' – Her ortamda bir eksik ya da kusurlu kişi bulunur.
Kör satıcının kör alıcısı olur
Atasözü: 'Kör satıcının kör alıcısı olur' – Her işin veya kişinin kendi dengi vardır.
Kötürümden aksak, hiç yoktan torlak yeğdir
Atasözü: 'Kötürümden aksak, hiç yoktan torlak yeğdir' – Kusurlu da olsa bir şey, hiç olmamasından iyidir.
Köylünün kahve cezvesi karaca amma sürece
Atasözü: 'Köylünün kahve cezvesi karaca amma sürece' – Basit olan şey, işini gördüğü sürece değerlidir.
Kuru laf karın doyurmaz
Atasözü: 'Kuru laf karın doyurmaz' - Sözle değil, icraatla sonuç alınır.
Kusursuz güzel olmaz
Atasözü: 'Kusursuz güzel olmaz' - Hiçbir şey tamamen mükemmel değildir.
Kuş mu konduracak?
Atasözü: 'Kuş mu konduracak?' - Bir şeyi aşırı abartmanın anlamsız olduğunu belirtmek için söylenir.
Külhancının beyliği hamamcılık demişler
Atasözü: 'Külhancının beyliği hamamcılık demişler' - İnsan ancak alışkın olduğu işte söz sahibi olur.
Lafla peynir gemisi yürümez
Atasözü: 'Lafla peynir gemisi yürümez' - Sadece konuşmakla iş yürümez, eylem gerekir.
Lodosun gözü yaşlı olur
Atasözü: 'Lodosun gözü yaşlı olur' - Her güzel görünen şeyin de olumsuz yönü vardır.
Mektepten çıkan eşek Marsıvan’dan çıkmaz
Atasözü: 'Mektepten çıkan eşek Marsıvan’dan çıkmaz' - Eğitim, yaradılış olarak yetersiz kişiyi değiştiremez.
Minareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır
Atasözü: 'Minareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır' - Bir işin zahmetini çekmeyen, onun ne kadar emek istediğini bilemez.
Miras helal hele al demişler
Atasözü: 'Miras helal hele al demişler' - Miras ancak eline geçerse gerçek anlamda senindir.
Müflis bezirgân eski defterleri karıştırır
Atasözü: 'Müflis bezirgân eski defterleri karıştırır' - İşi bozulan kişi geçmişteki başarılarıyla avunur.
Nereye gitsen okka dört yüz dirhem
Atasözü: 'Nereye gitsen okka dört yüz dirhem' - Nereye gidersen git, hayatın temel gerçekleri değişmez.
Oduncunun gözü omcada, dilencinin gözü çömçede
Atasözü: 'Oduncunun gözü omcada, dilencinin gözü çömçede' - Herkes ilgisini kendi işine ve çıkarına göre yöneltir.
Oduncunun gözü omçada
Atasözü: 'Oduncunun gözü omcada' - İnsan, çıkarına uygun olan yere odaklanır.
Oldu olacak, kırıldı nacak
Atasözü: 'Oldu olacak, kırıldı nacak' - Bir iş ya olur ya da bozulur; olan olmuştur artık.
Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz
Atasözü: 'Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz' - Hayatta her şey mümkündür, hiçbir şey imkânsız değildir.
Olsa ile bulsayı ekmişler, yel ile yuf bitmiş
Atasözü: 'Olsa ile bulsayı ekmişler, yel ile yuf bitmiş' - ‘Keşke’lerle, ‘olsa’larla iş yürütülmez.
Olsayı bulsaya vermişler, hiç doğmuş
Atasözü: 'Olsayı bulsaya vermişler, hiç doğmuş' - Boş umutlara bağlanmak insanı sonuca ulaştırmaz.
Öküz, yem bitince çifte gideceğini bilir
Atasözü: 'Öküz yem bitince çifte gideceğini bilir' - Menfaat bitince zorluk geleceğini herkes bilir.
Ölme eşeğim, ölme (yaza yonca bitecek)
Atasözü: 'Ölme eşeğim ölme, yaza yonca bitecek' - Umutlar çok uzak bir geleceğe ertelendiğinde anlamsız olur.
Ölümden öte köy yoktur
Atasözü: 'Ölümden öte köy yoktur' - İnsanın karşılaşabileceği en son şey ölümdür, bundan daha kötüsü yoktur.
Ölüm ölüm de, hırlamaya ne borcum var?
Atasözü: 'Ölüm ölüm de, hırlamaya ne borcum var?' - Korkulacak şey zaten en büyüğüdür, küçük şeylere aldırmamak gerekir.
Ölürse yer beğensin, ölmezse el beğensin
Atasözü: 'Ölürse yer beğensin, ölmezse el beğensin' - İnsan, ne yaparsa yapsın başkalarının eleştirisinden kurtulamaz.
Saksağan, danayı babası hayrına bitlemez
Atasözü: 'Saksağan, danayı babası hayrına bitlemez' - Kimse karşılık beklemeden iş yapmaz.
Sarımsak da acı ama evde lazım bir dişi
Atasözü: 'Sarımsak da acı ama evde lazım bir dişi' - Bazı şeyler hoş olmasa da gereklidir.
Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış
Atasözü: 'Tavşan dağa küsmüş, dağın haberi olmamış' - Küçük kişinin öfkesi büyük olana etki etmez.
Tavuk kaza bakarsa kıçı yırtılır
Atasözü: 'Tavuk kaza bakarsa kıçı yırtılır' - Kendinden üstünle yarışan zarar görür.
Tavuk kaza bakmış da kıçını yırtmış
Atasözü: 'Tavuk kaza bakmış da kıçını yırtmış' - Küçük, kendinden büyüğe özenirse zarar görür.
Tencere (çömlek) demiş ‘dibim altın’, kaşık (kepçe) demiş ‘ben neredeyim? girdim, çıktım’
Atasözü: 'Tencere demiş dibim altın, kepçe demiş ben neredeyim' - Kimi kendini överken kimi gereksiz övünür.
Utanma pazar, dostluğu bozar
Atasözü: 'Utanma pazar dostluğu bozar' - Utanarak yapılan alışveriş dostluğu zedeleyebilir.
Yarınki kazdan bugünkü tavuk (yumurta) yeğdir
Atasözü: 'Yarınki kazdan bugünkü tavuk (yumurta) yeğdir' - Gelecekteki belirsiz kazançtan, bugünkü küçük kazanç daha değerlidir.
Yem istemez, su istemez
Atasözü: 'Yem istemez, su istemez' - Bakım gerektirmeyen şey zahmetsizdir ama kazancı da sınırlıdır.
Yetişemediğin köyün alt tarafında (beri yanında) yat
Atasözü: 'Yetişemediğin köyün alt tarafında (beri yanında) yat' - Ulaşamayacağın şeyi zorlamamak gerekir.
Yılan sokan uyumuş, aç kalan uyumamış
Atasözü: 'Yılan sokan uyumuş, aç kalan uyumamış' - Fiziksel acı diner ama açlık gibi ihtiyaçlar insanı sürekli rahatsız eder.
Yoktan yonga çıkmaz
Atasözü: 'Yoktan yonga çıkmaz' - Hiçbir şey olmayan yerden bir şey beklenmez.
Yumurtada kıl bitmez
Atasözü: 'Yumurtada kıl bitmez' - Kusursuz olan bir şeyde hata aramak boşunadır.
Yük altında eşek kalır
Atasözü: 'Yük altında eşek kalır' - Gücünü aşan işin altına giren, sonunda zarar görür.
Zemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşır
Atasözü: 'Zemheride yoğurt isteyen cebinde bir inek taşır' - İmkânsız bir şeyi isteyen, gerekli şartları da sağlamalıdır.
Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt ovada yolunu şaşırır
Atasözü: 'Zengin arabasını dağdan aşırır, züğürt ovada yolunu şaşırır' - Varlıklı insan zorlukları aşar, yoksul basit şeylerde bile bocalar.
Zora dağlar dayanmaz
Atasözü: 'Zora dağlar dayanmaz' - Gerçek zorluk karşısında en güçlü şeyler bile çöker.
Zor oyunu bozar
Atasözü: 'Zor oyunu bozar' - Güçlü olan, zayıfın planlarını alt üst eder.
Züğürt bezirgân eski defterleri karıştırır
Atasözü: 'Züğürt bezirgân eski defterleri karıştırır' - İşi kalmayan kişi, geçmişteki başarılarını anarak avunur.
Züğürtleyen bezirgân, eski defterleri yoklar
Atasözü: 'Züğürtleyen bezirgân, eski defterleri yoklar' - İşi azalan kişi, geçmişteki kazançlarını hatırlayıp avunur.
Züğürt olup düşmektense uyuz olup kaşınmak yeğdir
Atasözü: 'Züğürt olup düşmektense uyuz olup kaşınmak yeğdir' - Ağır zarar görmektense küçük sıkıntılar çekmek daha iyidir.