Tozlu Sözlük
A Harfi ile Başlayan Atasözleri
Bu sayfada A harfiyle başlayan atasözlerini bulabilirsiniz.
Rastgele Atasözü
A Harfi ile Başlayan Atasözleri
Aba altında er yatar
Atasözü: 'Aba altında er yatar' - Dış görünüşe aldanmamak gerekir, gerçek değer içtedir.
Aba vakti yaba, yaba vakti aba
Atasözü: 'Aba vakti yaba, yaba vakti aba' - Her şeyin bir zamanı vardır, uygun zaman geçince fayda kalmaz.
Abanın kadri yağmurda bilinir
Atasözü: 'Abanın kadri yağmurda bilinir' - Bir şeyin değeri ancak ihtiyaç duyulduğunda anlaşılır.
Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır
Atasözü: 'Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır' - Değeri veya konumu değişen kişi, kendini olduğundan üstün görür.
Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz
Atasözü: 'Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz' - Sevdiği şeyden kimse bıkmaz.
Abdal tekkede, hacı Mekke’de bulunur
Atasözü: 'Abdal tekkede, hacı Mekke’de bulunur' - Her şeyin yeri ve zamanı ayrıdır.
Abdala malum olur
Atasözü: 'Abdala malum olur' - Saf ve temiz kalpli kişiler bazı şeyleri önceden sezer.
Abdala ‘kar yağıyor’ demişler, ‘titremeye hazırım (durmuşum)’ demiş
Atasözü: 'Abdala kar yağıyor demişler, titremeye hazırım demiş' - Hazırlıklı insan zorluklardan korkmaz.
Abdalın dostluğu köy görününceye kadar
Atasözü: 'Abdalın dostluğu köy görününceye kadar' - Bazı dostluklar menfaat bitince sona erer.
Abdalın yağı çok olursa gâh borusuna çalar, gâh gerisine
Atasözü: 'Abdalın yağı çok olursa gâh borusuna çalar, gâh gerisine' - Elinde imkân fazla olan, bazen gereksiz veya ölçüsüz davranır.
Abdestsiz sofuya namaz mı dayanır
Atasözü: 'Abdestsiz sofuya namaz mı dayanır' - Hazırlığı eksik olan kişi, işi düzgün yapamaz.
Acele ile menzil alınmaz
Atasözü: 'Acele ile menzil alınmaz' - Sabırsız davranan, hedefe ulaşamaz.
Acele ile yürüyen yolda kalır
Atasözü: 'Acele ile yürüyen yolda kalır' - Sabırsız davranan kişi, hedefe ulaşamadan pes eder.
Acele işe şeytan karışır
Atasözü: 'Acele işe şeytan karışır' - Aceleyle yapılan işte hata ve aksilik eksik olmaz.
Acele işin sonu pişmanlık
Atasözü: 'Acele işin sonu pişmanlık' - Düşünmeden yapılan işler sonunda zarara yol açar.
Acemi katır kapı önünde yük indirir
Atasözü: 'Acemi katır kapı önünde yük indirir' - Deneyimsiz kişi, işin en kolay yerinde bile hata yapar.
Acemi nalbant gâvur eşeğinde öğrenir
Atasözü: 'Acemi nalbant gâvur eşeğinde öğrenir' - Deneyimsiz kişiler hatalarını başkalarının üzerinde dener.
Acı (kötü) söz insanı (adamı) dinden çıkarır, tatlı söz yılanı inden çıkarır
Atasözü: 'Acı (kötü) söz insanı (adamı) dinden çıkarır, tatlı söz yılanı inden çıkarır' - Kırıcı söz insanı uzaklaştırır, tatlı dil ise zoru bile yumuşatır.
Acı acıyı keser, su sancıyı
Atasözü: 'Acı acıyı keser, su sancıyı' - Bir sıkıntı, bazen başka bir sıkıntıyı unutturabilir.
Acı patlıcanı kırağı çalmaz
Atasözü: 'Acı patlıcanı kırağı çalmaz' - Zorluklara alışmış olan, küçük sıkıntılardan etkilenmez.
Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır
Atasözü: 'Acıkan doymam sanır, susayan kanmam sanır' - İhtiyaç içindeki insan, doyacağını veya tatmin olacağını sanmaz.
Acıkan ne olsa yer, acıyan ne olsa söyler
Atasözü: 'Acıkan ne olsa yer, acıyan ne olsa söyler' - İhtiyaç insanı seçici olmaktan çıkarır.
Acıkan ne yemez, acıyan ne demez
Atasözü: 'Acıkan ne yemez, acıyan ne demez' - Zor durumda kalan insan, sınırlarını aşabilir.
Acıkanın yanağından, susayanın dudağından belli olur
Atasözü: 'Acıkanın yanağından, susayanın dudağından belli olur' - İnsanın ihtiyaç ve sıkıntısı yüzünden anlaşılır.
Acıklı başta akıl olmaz
Atasözü: 'Acıklı başta akıl olmaz' - Üzüntü içindeki insan sağlıklı düşünemez.
Acıkmış kudurmuştan beterdir
Atasözü: 'Acıkmış kudurmuştan beterdir' - Aşırı açlık, insanı kontrolsüz ve saldırgan hale getirir.
Acından kimse ölmemiş
Atasözü: 'Acından kimse ölmemiş' - Geçici sıkıntılar yüzünden umutsuzluğa kapılmamak gerekir.
Acındırırsan arsız olur, acıktırırsan hırsız olur
Atasözü: 'Acındırırsan arsız olur, acıktırırsan hırsız olur' - İnsanlara aşırı merhamet ya da aşırı zorluk göstermek kötü sonuçlar doğurur.
Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış
Atasözü: 'Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış' - Fiziksel ihtiyaçlar manevi sıkıntılardan daha güçlüdür.
Ada bana, adayım sana
Atasözü: 'Ada bana, adayım sana' - Karşılıklı iyilik ve yardımlaşma gereklidir.
Adam adama (gene, her zaman) gerek olur
Atasözü: 'Adam adama (gene, her zaman) gerek olur' - İnsan, yaşamında her zaman başkalarına ihtiyaç duyar.
Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil
Atasözü: 'Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil' - İnsan ilişkileri zorluk değil, destek kaynağıdır.
Adam adamdan korkmaz, utanır
Atasözü: 'Adam adamdan korkmaz, utanır' - İnsan, başkalarından korkmaz ama yanlış yaparsa utanır.
Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir atlastan olsa çulu
Atasözü: 'Adam adamdır olmasa da pulu, eşek eşektir atlastan olsa çulu' - Kişinin değeri malıyla değil, karakteriyle ölçülür.
Adam adamı bir kere aldatır
Atasözü: 'Adam adamı bir kere aldatır' - İnsan, güveni sarsarsa ikinci kez aynı fırsatı bulamaz.
Adam olacak çocuk bokundan belli olur
Atasözü: 'Adam olacak çocuk bokundan belli olur' - Kişinin gelecekteki başarısı, küçük yaşta gösterdiği davranışlardan anlaşılır.
Adam olana bir söz yeter
Atasözü: 'Adam olana bir söz yeter' - Olgun ve anlayışlı insan, nasihati bir defada anlar.
Adamak kolay, ödemek zordur
Atasözü: 'Adamak kolay, ödemek zordur' - Söz vermek kolaydır ama verilen sözü yerine getirmek zordur.
Adamakla mal tükenmez
Atasözü: 'Adamakla mal tükenmez' - İyilik yapmak, paylaşmakla varlık azalmaz.
Adamlık sende kalsın
Atasözü: 'Adamlık sende kalsın' - Kötülük karşısında bile kendi olgunluğunu koru.
Adamın (kimsenin) adı çıkmadansa canı çıkması (yeğdir)
Atasözü: 'Adamın adı çıkmadansa canı çıkması yeğdir' - Kötü bir şöhrete sahip olmaktansa ölmek daha iyidir.
Adamın adı çıkacağına canı çıksın
Atasözü: 'Adamın adı çıkacağına canı çıksın' - Kötü bir ün, insanın yaşamını gölgeler; bu nedenle onur her şeyden önemlidir.
Adamın iyisi işbaşında (alışverişte) belli olur
Atasözü: 'Adamın iyisi işbaşında (alışverişte) belli olur' - Kişinin karakteri, davranışları ve iş yapma biçimiyle anlaşılır.
Adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola
Atasözü: 'Adamın kötüsü olmaz, meğer züğürt ola' - İnsanın gerçek huyu, parasız kalınca ortaya çıkar.
Adamın yere bakanından, suyun yavaş akanından kork
Atasözü: 'Adamın yere bakanından, suyun yavaş akanından kork' - Dışarıdan sakin görünen kimseler bazen tehlikeli olabilir.
Ah alan onmaz
Atasözü: 'Ah alan onmaz' - Birinin bedduasını veya ahını alan kişi huzur bulamaz.
Ah yerde kalmaz
Atasözü: 'Ah yerde kalmaz' - Yapılan haksızlıkların karşılığı mutlaka görülür.
Ahbap kusuruna bakan ahbapsız kalır
Atasözü: 'Ahbap kusuruna bakan ahbapsız kalır' - Kusur arayan insan dostsuz kalır.
Ahlatın iyisini ayılar yer
Atasözü: 'Ahlatın iyisini ayılar yer' - En değerli şeylerden genellikle başkaları yararlanır.
Ahlatın iyisini dağda ayılar yer
Atasözü: 'Ahlatın iyisini dağda ayılar yer' - Emek veren değil, fırsatçı kazanç sağlar.
Ahmak gelin yengeyi halayığı sanır
Atasözü: 'Ahmak gelin yengeyi halayığı sanır' - Bilgisiz veya görgüsüz kişi, saygı göstermesi gerekeni küçümser.
Ahmak misafir ev sahibini ağırlar
Atasözü: 'Ahmak misafir ev sahibini ağırlar' - Yeri ve durumu bilmeyen kişi, yanlış davranışta bulunur.
Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez
Atasözü: 'Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez' - Akılsız veya anlayışsız kişiye fırsat vermemek gerekir.
Ak akçe kara gün içindir
Atasözü: 'Ak akçe kara gün içindir' - Kazanç, kötü günler için saklanmalıdır.
Ak göt (don, bacak) kara göt (don, bacak) kara geçit başında (hamamda) belli olur
Atasözü: 'Ak göt kara göt geçit başında belli olur' - Gerçek değer, zor zamanlarda ortaya çıkar.
Ak gün ağartır, kara gün karartır
Atasözü: 'Ak gün ağartır, kara gün karartır' - İyi günler insanı sevindirir, kötü günler üzer.
Ak koyunu gören içi dolu yağ sanır
Atasözü: 'Ak koyunu gören içi dolu yağ sanır' - Görünüşe aldanmak kolaydır.
Ak koyunun kara kuzusu da olur
Atasözü: 'Ak koyunun kara kuzusu da olur' - İyi aileden bazen kötü kişi çıkar, kötüden de iyi doğabilir.
Ak köpeğin (itin) pamuk pazarına (pamuğa, pamukçuya) zararı vardır
Atasözü: 'Ak köpeğin pamuk pazarına zararı vardır' - Her şey her yere veya herkese uygun değildir.
Akacak kan damarda durmaz
Atasözü: 'Akacak kan damarda durmaz' - Kaderde olan şey mutlaka gerçekleşir.
Akan su yosun tutmaz
Atasözü: 'Akan su yosun tutmaz' - Sürekli çalışan veya hareket eden kişi tembelleşmez.
Akara kokara bakma, çuvala girene bak
Atasözü: 'Akara kokara bakma, çuvala girene bak' - Görünüşe değil, sonuca önem ver.
Akarsu pislik tutmaz
Atasözü: 'Akarsu pislik tutmaz' - Dürüst ve temiz insan kötü alışkanlıklara bulaşmaz.
Akarsu çukurunu kendi kazır
Atasözü: 'Akarsu çukurunu kendi kazır' - Sürekli çaba gösteren kişi, amacına kendi emeğiyle ulaşır.
Akarsuya inanma, eloğluna dayanma
Atasözü: 'Akarsuya inanma, eloğluna dayanma' - Değişken şeylere güvenmek doğru değildir.
Akil isen açma sırrın dostuna, çünkü dostun dostu vardır, o da söyler dostuna
Atasözü: 'Akil isen açma sırrın dostuna' - Sır, en güvendiğin kişiye bile açılmamalıdır.
Akla gelmeyen başa gelir
Atasözü: 'Akla gelmeyen başa gelir' - İnsan beklemediği olaylarla karşılaşabilir.
Aklı başa yaş getirir
Atasözü: 'Aklı başa yaş getirir' - Olgunluk, zamanla ve tecrübeyle kazanılır.
Aklın yolu birdir
Atasözü: 'Aklın yolu birdir' - Sağduyulu düşünen herkes aynı doğruya ulaşır.
Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama
Atasözü: 'Aklına geleni işleme, her ağacı taşlama' - Her fikri uygulamak doğru değildir.
Aklınla rezil olursun, aklınla vezir olursun
Atasözü: 'Aklınla rezil olursun, aklınla vezir olursun' - Akıl doğru kullanılmazsa zarar, doğru kullanılırsa fayda getirir.
Akmasa da damlar
Atasözü: 'Akmasa da damlar' - Az ama sürekli kazanç, büyük ama geçici kazançtan iyidir.
Akraba ile ye, iç alışveriş etme
Atasözü: 'Akraba ile ye iç alışveriş etme' - Yakın akrabayla ticaret yapmak ilişkileri bozar.
Aksak eşekle yüksek dağa çıkılmaz
Atasözü: 'Aksak eşekle yüksek dağa çıkılmaz' - Yetersiz araçlarla büyük işler başarılamaz.
Akçe akıl öğretir, don yürüyüş
Atasözü: 'Akçe akıl öğretir, don yürüyüş' - Para, insanın davranışlarını ve düşüncesini değiştirir.
Akı karası geçitte belli olur
Atasözü: 'Akı karası geçitte belli olur' - Gerçek değer zor zamanda anlaşılır.
Akıl (göz) var, izan (mantık, yakın) var
Atasözü: 'Akıl var, izan var' - Akıl ve mantık, gerçeği görmeye yeterlidir.
Akıl adama sermayedir
Atasözü: 'Akıl adama sermayedir' - Bilgi ve düşünme gücü, insanın en büyük varlığıdır.
Akıl akıl, gel çengele takıl
Atasözü: 'Akıl akıl gel çengele takıl' - Her akıl bir diğerinden fayda görür.
Akıl akıldan üstündür
Atasözü: 'Akıl akıldan üstündür' - Başkalarının düşüncesi, kendi fikrinden daha iyi olabilir.
Akıl için yol (tarik) birdir
Atasözü: 'Akıl için yol birdir' - Gerçek akıl, doğruyu bulmada aynı sonuca ulaşır.
Akıl kişiye (adama) sermayedir
Atasözü: 'Akıl kişiye sermayedir' - Akıl, insanın en büyük kazancıdır.
Akıl olmayınca ne yapsın sakal?
Atasözü: 'Akıl olmayınca ne yapsın sakal' - Bilgisiz insanın dış görünüşü işe yaramaz.
Akıl para ile satılmaz
Atasözü: 'Akıl para ile satılmaz' - Gerçek bilgi ve zekâ maddi yolla elde edilmez.
Akıl yaşta değil, baştadır
Atasözü: 'Akıl yaşta değil, baştadır' - Zekâ ve olgunluk yaşla değil, kişisel kabiliyetle ilgilidir.
Akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş
Atasözü: 'Akıllar gelin olmuş herkes kendininkini beğenmiş' - Herkes kendi düşüncesinin en doğru olduğuna inanır.
Akılları pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış
Atasözü: 'Akılları pazara çıkarmışlar herkes yine kendi aklını almış' - İnsan, kendi düşünce biçiminden kolay kolay vazgeçmez.
Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır
Atasözü: 'Akıllı düşman akılsız dosttan hayırlıdır' - Zeki bir düşman, aptal bir dosttan daha az zarar verir.
Akıllı düşününceye kadar deli çocuğunu (oğlunu) everir
Atasözü: 'Akıllı düşününceye kadar deli çocuğunu everir' - Fazla düşünmek bazen fırsatları kaçırmaya yol açar.
Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer
Atasözü: 'Akıllı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer' - Fazla tedbir, bazen geç kalmaya neden olur.
Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını
Atasözü: 'Akıllı oğlan neyler ata malını' - Mal, akıllının elinde değer kazanır, akılsızın elinde tükenir.
Akıllı, sözünü akılsıza söyletir
Atasözü: 'Akıllı sözünü akılsıza söyletir' - Zeki insan, amacına ulaşmak için başkalarını kullanabilir.
Akılsız başın cezasını (zahmetini) ayak çeker
Atasözü: 'Akılsız başın cezasını ayak çeker' - Düşünmeden yapılan işin sıkıntısını yine kişi çeker.
Akılsız köpeği (ahmak iti) yol kocatır
Atasözü: 'Akılsız köpeği yol kocatır' - Düşünmeden davranan, boş yere yorulur.
Akın (beyazın) adı (var), karanın (esmerin) tadı (var)
Atasözü: 'Akın adı var karanın tadı var' - Görünüşe değil, özüne değer verilmelidir.
Akşam ise yat, sabah ise git
Atasözü: 'Akşam ise yat sabah ise git' - Zamanında dinlenmek ve işe zamanında gitmek düzenli yaşamın anahtarıdır.
Akşam oldu kon, sabah oldu göç
Atasözü: 'Akşam oldu kon sabah oldu göç' - Her işin bir zamanı vardır, vakti gelince yola çıkmak gerekir.
Akşama karşı gitme, tana karşı yatma
Atasözü: 'Akşama karşı gitme tana karşı yatma' - Zamanı doğru değerlendirmek, hem işte hem hayatta önemlidir.
Akşamın hayrından sabahın şerri iyidir (yeğdir)
Atasözü: 'Akşamın hayrından sabahın şerri iyidir' - İyi sonuç beklenen geç iştense, erken başlanan işin zararı bile daha iyidir.
Akşamın işini sabaha (yarına) bırakma
Atasözü: 'Akşamın işini sabaha bırakma' - İşi zamanında bitirmek tembellikten iyidir.
Al aslan tutar, güç sıçan tutmaz
Atasözü: 'Al aslan tutar güç sıçan tutmaz' - Güçlü kişi büyük işler başarır, zayıf kişi küçük işlerle bile baş edemez.
Al elmaya taş atan çok olur
Atasözü: 'Al elmaya taş atan çok olur' - Değerli veya güzel şey, her zaman dikkat çeker ve kıskanılır.
Al giyen alınır
Atasözü: 'Al giyen alınır' - Güzel ve gösterişli görünen kişi ilgi çeker, beğenilir.
Al ile aslan tutulur, güç ile sıçan (gücüğen) tutulmaz
Atasözü: 'Al ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmaz' - Zenginlik ve beceriyle büyük işler başarılır, yalnızca kuvvetle küçük işler bile yapılamaz.
Al kaşağıyı gir ahıra, yarası (yağırı) olan gocunur (gocunsun)
Atasözü: 'Al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur' - Suçlu olan, üstü kapalı eleştiriden hemen rahatsız olur.
Al malın iyisini, çekme kaygısını
Atasözü: 'Al malın iyisini çekme kaygısını' - Kaliteli mal alırsan, uzun vadede zarar etmezsin.
Ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz
Atasözü: 'Ala keçi her vakit püsküllü oğlak doğurmaz' - Her zaman en iyi sonuç alınmaz, şans her zaman yaver gitmez.
Ala keçiyi gören içi dolu yağ sanır
Atasözü: 'Ala keçiyi gören içi dolu yağ sanır' - Görünüş bazen aldatıcıdır.
Alacakla verecek (borç) ödenmez
Atasözü: 'Alacakla verecek borç ödenmez' - Hesapta görünen alacakla borç kapanmaz, gerçek ödeme gerekir.
Alacağım olsun da alakargada olsun
Atasözü: 'Alacağım olsun da alakargada olsun' - Hakkını kimden olursa olsun almak önemlidir.
Alakargada alacağım olsun, alamazsam gözümü oysun
Atasözü: 'Alakargada alacağım olsun alamazsam gözümü oysun' - Kişi hakkını kimden olursa olsun almak ister, alamazsa büyük zarar görmeyi göze alır.
Alet işler, el övünür
Atasözü: 'Alet işler el övünür' - Başarı çoğu zaman kullanılan araçlara bağlıdır ama övgüyü insanlar alır.
Allah bal mumu yakana bal mumu, yağ mumu yakana yağ mumu verir
Atasözü: 'Allah bal mumu yakana bal mumu verir' - İnsan neye niyet ederse, karşılığını ona göre alır.
Allah bana, ben de sana
Atasözü: 'Allah bana ben de sana' - Bencil insanlar sadece kendilerini düşünür, başkalarına faydaları dokunmaz.
Allah bilir ama kul da sezer
Atasözü: 'Allah bilir ama kul da sezer' - İnsan her şeyi bilemez ama birçok şeyi sezgileriyle anlayabilir.
Allah dağına göre kar verir
Atasözü: 'Allah dağına göre kar verir' - İnsana, taşıyabileceği kadar yük veya sorumluluk verilir.
Allah dokuzda verdiğini sekizde almaz
Atasözü: 'Allah dokuzda verdiğini sekizde almaz' - Allah’ın takdiri değişmez; kimseye sebepsiz zarar gelmez.
Allah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açar
Atasözü: 'Allah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açar' - Bir kapı kapanırsa Allah daha iyisini nasip eder.
Allah kardeşi kardeş yaratmış, kesesini ayrı yaratmış
Atasözü: 'Allah kardeşi kardeş yaratmış, kesesini ayrı yaratmış' - İnsanlar akraba olabilir ama herkesin rızkı ve maddi durumu farklıdır.
Allah kulundan geçmez
Atasözü: 'Allah kulundan geçmez' - Allah kullarını hiçbir zaman unutmaz, onları daima gözetir.
Allah kulunu kısmeti ile yaratır
Atasözü: 'Allah kulunu kısmeti ile yaratır' - Her insan doğduğu andan itibaren kendi rızkı ve kaderiyle birlikte yaratılır.
Allah sabırlı kulunu sever
Atasözü: 'Allah sabırlı kulunu sever' - Zorluklar karşısında sabreden insan Allah’ın sevgisini kazanır.
Allah sağ gözü (eli) sol göze (ele) muhtaç etmesin
Atasözü: 'Allah sağ gözü (eli) sol göze (ele) muhtaç etmesin' - İnsan kimseye muhtaç olmadan yaşamayı diler.
Allah sevdiğine dert verir
Atasözü: 'Allah sevdiğine dert verir' - Allah, sevdiği kullarını sabırla sınar ve olgunlaştırır.
Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir
Atasözü: 'Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir' - Allah herkese gücüne göre imkân ve fırsat verir.
Allah verince kimin oğlu, kimin kızı demez
Atasözü: 'Allah verince kimin oğlu, kimin kızı demez' - Kısmet ve başarı geldiğinde kimin olduğuna bakılmaz, herkese gelebilir.
Allah verirse el getirir, sel getirir, yel getirir
Atasözü: 'Allah verirse el getirir, sel getirir, yel getirir' - Allah dilediğine rızkı hiç beklenmedik yollardan verir.
Allah çam isteyene çam, mum isteyene mum verir
Atasözü: 'Allah çam isteyene çam, mum isteyene mum verir' - İnsan ne isterse kaderi o yönde şekillenir.
Allah’a bir can borcu var
Atasözü: 'Allah’a bir can borcu var' - İnsan, yaşamının sonunda mutlaka ölecektir; ölüm kaçınılmazdır.
Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz
Atasözü: 'Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz' - Bir sırrı ya da suçu Allah biliyorsa, insanlardan da gizli kalmaz.
Allah’ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovar
Atasözü: 'Allah’ın ondurmadığını peygamber sopa ile kovar' - Allah’ın dilediği bir şeyi hiç kimse değiştiremez.
Alma alı, sat yağızı, bin doruya, besle kırı
Atasözü: 'Alma alı, sat yağızı, bin doruya, besle kırı' - Görünüşe aldanma; her şeyin değeri işleviyle ölçülür.
Alma mazlumun ahını çıkar, aheste aheste
Atasözü: 'Alma mazlumun ahını çıkar, aheste aheste' - Mazlumun hakkı yerde kalmaz; ilahi adalet mutlaka tecelli eder.
Almadan vermek Allah’a mahsus
Atasözü: 'Almadan vermek Allah’a mahsus' - İnsanın karşılıksız bir şey vermesi nadirdir; bu sadece Allah’a özgüdür.
Almadığın hayvanın kuyruğunu tutma
Atasözü: 'Almadığın hayvanın kuyruğunu tutma' - Sorumluluğu sana ait olmayan işe karışma.
Alna yazılan başa gelir
Atasözü: 'Alna yazılan başa gelir' - Kaderde yazılan olaylar mutlaka yaşanır, ondan kaçış yoktur.
Alt değirmen güçlü akar
Atasözü: 'Alt değirmen güçlü akar' - Alttan gelen destek veya birikim gücü artırır.
Altta kalanın canı çıksın
Atasözü: 'Altta kalanın canı çıksın' - Güçlü olanın kazandığı, zayıfın ezildiği bir durumu anlatır.
Altı aylık seyislikle kırk yıllık fışkı karıştırılmaz
Atasözü: 'Altı aylık seyislikle kırk yıllık fışkı karıştırılmaz' - Deneyim kısa sürede kazanılmaz; tecrübe zaman ister.
Altı olur, yedi olur, hep Allah’ın dediği olur
Atasözü: 'Altı olur, yedi olur, hep Allah’ın dediği olur' - İnsan plan yapar ama sonunda kaderin hükmü geçerlidir.
Altın adı pul oldu, kız adı dul oldu
Atasözü: 'Altın adı pul oldu, kız adı dul oldu' - Zamanla değerlerin anlamı ve itibarı değişir.
Altın anahtar her kapıyı açar
Atasözü: 'Altın anahtar her kapıyı açar' - Para, birçok engeli aşmada etkili bir araçtır.
Altın ateşte, insan mihnette belli olur
Atasözü: 'Altın ateşte, insan mihnette belli olur' - Gerçek değer, zorluk zamanlarında ortaya çıkar.
Altın eli bıçak kesmez
Atasözü: 'Altın eli bıçak kesmez' - Zengin kişiye zarar kolay kolay dokunmaz.
Altın eşik gümüş eşiğe muhtaç olur
Atasözü: 'Altın eşik gümüş eşiğe muhtaç olur' - Zengin veya güçlü olan bile bazen başkasına ihtiyaç duyar.
Altın tutsa toprak olur (altına yapışsa elinde bakır kesilir)
Atasözü: 'Altın tutsa toprak olur (altına yapışsa elinde bakır kesilir)' - Şanssız veya beceriksiz kişi, elindekini de değerlendirip koruyamaz.
Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz
Atasözü: 'Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz' - Değerli olan, zor durumda da özünü kaybetmez.
Altın yere düşmekle pul olmaz
Atasözü: 'Altın yere düşmekle pul olmaz' - Değerli kişi veya şey, geçici olarak değer kaybetse de özünü yitirmez.
Altını saklamak değil, kuruşu saklamak hünerdir
Atasözü: 'Altını saklamak değil, kuruşu saklamak hünerdir' - Büyük parayı değil, küçük parayı koruyabilmek asıl beceridir.
Altının kadrini sarraf bilir
Atasözü: 'Altının kadrini sarraf bilir' - Değerli olanı ancak işin ehli kişi anlayabilir.
Altının kıymetini sarraf bilir
Atasözü: 'Altının kıymetini sarraf bilir' - Bir şeyin değerini onu bilen, anlayan kişi takdir eder.
Alçacık eşeğe herkes biner
Atasözü: 'Alçacık eşeğe herkes biner' - Güçsüz, savunmasız kişiye herkes yüklenir.
Alçak eşek binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay
Atasözü: 'Alçak eşek binmeye kolay, öksüz çocuk dövmeye kolay' - Savunmasız kişiye zarar vermek kolaydır ama adil değildir.
Alçak uçan yüce konar, yüce uçan (konan) alçak konar (uçar)
Atasözü: 'Alçak uçan yüce konar yüce uçan alçak konar' - Alçakgönüllü insan zamanla yükselir, kibirli insan düşer.
Alçak yer yiğidi hor gösterir
Atasözü: 'Alçak yer yiğidi hor gösterir' - Kişinin değeri bazen bulunduğu ortam yüzünden küçümsenebilir.
Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır
Atasözü: 'Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır' - Küçük başarılara sahip olanlar bazen kendilerini gereğinden fazla önemli görür.
Alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır
Atasözü: 'Alçak yerde yatma sel alır yüksek yerde yatma yel alır' - İnsanın hem aşırı riskten hem de aşırı güvenli görünenden kaçınması gerekir.
Alıcı kuşun ömrü az olur
Atasözü: 'Alıcı kuşun ömrü az olur' - Saldırgan, hırslı kimseler uzun süre huzurlu yaşayamaz.
Alışmadık götte don durmaz
Atasözü: 'Alışmadık götte don durmaz' - İnsan alışık olmadığı işi yapamaz, bulunduğu ortama kolay uyum sağlayamaz.
Alışmış kudurmuştan beterdir
Atasözü: 'Alışmış kudurmuştan beterdir' - Kötü bir alışkanlık, doğuştan gelen huylardan bile daha zor bırakılır.
Alışmış kursak bulamacını ister
Atasözü: 'Alışmış kursak bulamacını ister' - İnsan, alıştığı düzeni veya nimeti bırakmak istemez.
Aman diyene kılıç kalkmaz
Atasözü: 'Aman diyene kılıç kalkmaz' - Teslim olmuş veya merhamet isteyen kişiye zarar verilmez.
Amasya’nın bardağı, biri olmazsa biri daha
Atasözü: 'Amasya’nın bardağı, biri olmazsa biri daha' - Bazı yerlerin veya kişilerin kaynakları hiç bitmez.
Amcamla dayım, hepsinden aldım payım
Atasözü: 'Amcamla dayım, hepsinden aldım payım' - Yakın akrabalar bile insana zarar verebilir.
An beni bir kozla, o da çürük çıksın
Atasözü: 'An beni bir kozla, o da çürük çıksın' - Değer verilmediğinde kırgınlık ifade eden bir sitem sözüdür.
An iti, kap sopayı
Atasözü: 'An iti, kap sopayı' - Kötü huylu kimseye hemen cezayı uygula anlamındadır.
Ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
Atasözü: 'Ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz' - Anne sevgisinin eşi yoktur; güzel yerlerin de benzersizi vardır.
Ana ile kız, helva ile koz
Atasözü: 'Ana ile kız, helva ile koz' - Anne ile kız arasındaki doğal rekabeti anlatır.
Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar
Atasözü: 'Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar' - Ana ne kadar çabalasa da kızının mutluluğu kendi kaderine bağlıdır.
Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış
Atasözü: 'Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış' - Annenin tüm çabasına rağmen, kızının talihini değiştiremeyeceğini anlatır.
Analık fenalık (kara yamalık)
Atasözü: 'Analık fenalık (kara yamalık)' - Üvey annenin sevgisizliğini veya olumsuz davranışlarını anlatır.
Anamın (babamın) öleceğini bilseydim, kulağı dolu darıya satardım
Atasözü: 'Anamın (babamın) öleceğini bilseydim, kulağı dolu darıya satardım' - Kıymetin ancak kaybedildikten sonra anlaşıldığını anlatır.
Anan güzel idi hani yeri, baban güzel idi hani evi
Atasözü: 'Anan güzel idi hani yeri, baban güzel idi hani evi' - Geçmişteki zenginlik veya güzelliğin artık kalmadığını anlatır.
Ananın bahtı kızına
Atasözü: 'Ananın bahtı kızına' - Kız çocukları genellikle annelerinin kaderini yaşar.
Ananın bastığı yavru (civciv) incinmez (ölmez)
Atasözü: 'Ananın bastığı yavru (civciv) incinmez (ölmez)' - Anne şefkatinin her davranışının sevgiyle yapıldığını anlatır.
Anasına bak, kızını al; kenarına (kıyısına, tarağına) bak, bezini al
Atasözü: 'Anasına bak, kızını al; kenarına (kıyısına, tarağına) bak, bezini al' - Bir şeyin ya da kişinin kalitesini, kökenine veya çevresine bakarak anlayabilirsin.
Anca beraber, kanca beraber
Atasözü: 'Anca beraber, kanca beraber' - Gerçek dostlukta veya ortaklıkta, iyi kötü her şeyi birlikte göğüslemek gerekir.
Anlatışa göre verirler fetvayı
Atasözü: 'Anlatışa göre verirler fetvayı' - İnsanlar olayları nasıl sunarsa, ona göre hüküm verilir.
Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az
Atasözü: 'Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az' - Anlayışlı kişi küçük işaretlerle bile durumu kavrar, anlayışsız kişiye ne söylesen boş.
Ar dünyası değil, kâr dünyası
Atasözü: 'Ar dünyası değil, kâr dünyası' - Günümüzde ahlâktan çok kazancın öne çıktığını eleştiren bir sözdür.
Ar kadar eri olanın, dağ kadar yeri olur
Atasözü: 'Ar kadar eri olanın, dağ kadar yeri olur' - Erkek (eş) sadık ve ahlaklı olan kadının değeri büyüktür.
Ar yılı değil, kâr yılı
Atasözü: 'Ar yılı değil, kâr yılı' - Çalışma veya üretimde kazanç getiren dönemi ifade eder.
Araba devrilince (kırıldıktan sonra, kırılınca) yol gösteren çok olur
Atasözü: 'Araba devrilince (kırıldıktan sonra, kırılınca) yol gösteren çok olur' - Olay bittikten sonra akıl veren çok olur.
Araba ile tavşan avlanmaz
Atasözü: 'Araba ile tavşan avlanmaz' - Karmaşık işleri yanlış yöntemlerle başaramazsın.
Arabanın ön tekerleği nereden geçerse, art tekerleği de oradan geçer
Atasözü: 'Arabanın ön tekerleği nereden geçerse, art tekerleği de oradan geçer' - Büyüklerin veya önderlerin izinden gidenler, aynı yolu takip eder.
Aramakla bulunmaz
Atasözü: 'Aramakla bulunmaz' - Kimi değerli şeyler emekle değil, nasiple elde edilir.
Arayan Mevla’sını da bulur, belasını da
Atasözü: 'Arayan Mevla’sını da bulur, belasını da' - Ne ararsan onu bulursun; niyetine göre sonuç alırsın.
Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz
Atasözü: 'Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz' - Yalancının sözüne güvenilmez, etkisi kısa sürer.
Ardında yüz köpek havlamayan kurt, kurt sayılmaz
Atasözü: 'Ardında yüz köpek havlamayan kurt, kurt sayılmaz' - Güçlü, etkili kişi her zaman dikkat çeker ve eleştiri alır.
Ardından sapan taşı yetişmez
Atasözü: 'Ardından sapan taşı yetişmez' - Çok hızlı hareket eden, atılgan veya becerikli kişiye yetişilmez.
Arife günü yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayram günü yüzü kara çıkar (olur)
Atasözü: 'Arife günü yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayram günü yüzü kara çıkar' - Yalan söyleyen veya hile yapan kişi, sonunda utanç duyar ve rezil olur.
Arkadaşını söyle, kim olduğunu söyleyeyim
Atasözü: 'Arkadaşını söyle, kim olduğunu söyleyeyim' - Kişi, arkadaşlarının niteliğine göre değerlendirilir.
Arlı arından, huylu huyundan vazgeçmez
Atasözü: 'Arlı arından, huylu huyundan vazgeçmez' - İnsanın doğasında olan özellikler kolay kolay değişmez.
Armudu soy ye, elmayı say ye
Atasözü: 'Armudu soy ye, elmayı say ye' - Her işin ve nimetin kendine uygun bir biçimde değerlendirilmesi gerekir.
Armudun iyisini (dağda) ayılar yer
Atasözü: 'Armudun iyisini dağda ayılar yer' - Değerli şeyler, çoğu zaman hak etmeyen kişilerin eline geçer.
Armudun önü, kirazın sonu
Atasözü: 'Armudun önü, kirazın sonu' - Zamanında yapılan iş fayda getirir; geç kalınan işten yarar gelmez.
Armut dalının dibine düşer
Atasözü: 'Armut dalının dibine düşer' - Çocuklar genellikle anne babalarına benzer.
Arpa eken buğday biçmez
Atasözü: 'Arpa eken buğday biçmez' - Ne ekersen onu biçersin; yapılan işin karşılığı aynen geri döner.
Arpa samanıyla, kömür dumanıyla
Atasözü: 'Arpa samanıyla, kömür dumanıyla' - Bir şeyin iyi veya kötü tarafıyla birlikte kabul edilmesi gerekir.
Arpa unundan kadayıf olmaz
Atasözü: 'Arpa unundan kadayıf olmaz' - Değersiz malzemeden kaliteli iş çıkmaz.
Arpa verilmeyen at, kamçı zoruyla yürümez
Atasözü: 'Arpa verilmeyen at, kamçı zoruyla yürümez' - İnsandan verim almak için önce ihtiyaçları karşılanmalıdır.
Arpacıya borç eden ahırını tez satar
Atasözü: 'Arpacıya borç eden ahırını tez satar' - Borç, kontrol edilmezse büyük zararlara yol açar.
Arslan postunda, gönül dostunda
Atasözü: 'Arslan postunda, gönül dostunda' - Gerçek güç, dış görünüşte değil, dostluk ve gönül samimiyetindedir.
Arslanın adı çıkmış, çakallar baş keser
Atasözü: 'Arslanın adı çıkmış, çakallar baş keser' - Kötü ün yapan kişinin suçu olmasa da herkes onu suçlar.
Arsız neden arlanır, çul da giyer sallanır
Atasözü: 'Arsız neden arlanır, çul da giyer sallanır' - Yüzsüz kişi yanlışından utanmaz; ne yapsa kendini beğenir.
Arsızın yüzüne tükürmüşler ‘yağmur yağıyor’ demiş
Atasözü: 'Arsızın yüzüne tükürmüşler yağmur yağıyor demiş' - Utanmaz insan, ayıplansa bile utanmaz, kendini haklı gösterir.
Artık mal göz çıkarmaz
Atasözü: 'Artık mal göz çıkarmaz' - Fazla mal, kazanç veya iyilik zarar vermez.
Arı bal alacak çiçeği bilir
Atasözü: 'Arı bal alacak çiçeği bilir' - Akıllı ve tecrübeli kişi, kiminle ve nerede iş yapacağını iyi bilir.
Arı bey olan kovana üşer
Atasözü: 'Arı bey olan kovana üşer' - Saygı duyulan, bilgili ve güvenilir kişilerin çevresi kalabalık olur.
Arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur
Atasözü: 'Arı gibi eri olanın dağ kadar yeri olur' - Çalışkan ve dürüst eşe sahip olan kişi, her yerde değer görür.
Arı kızdıranı sokar
Atasözü: 'Arı kızdıranı sokar' - Her canlının da bir dayanma sınırı vardır; fazla üzerine gidilirse karşılık verir.
Arı söğüdü, akıllı öğüdü sever
Atasözü: 'Arı söğüdü, akıllı öğüdü sever' - Her şey kendine uygun olanla uyum içindedir.
Arık ata kuyruğu da yüktür
Atasözü: 'Arık ata kuyruğu da yüktür' - Zayıf, güçsüz veya fakir kişi için en küçük iş bile zordur.
Arık etten yağlı tirit olmaz
Atasözü: 'Arık etten yağlı tirit olmaz' - Zayıf veya değersiz şeyden büyük fayda beklenmez.
Arık öküze bıçak olmaz (çalınmaz)
Atasözü: 'Arık öküze bıçak olmaz (çalınmaz)' - Zayıf ve işe yaramaz kişiden kimse fayda ummaz, kimse onu kıskanmaz.
Arığa su gelene kadar kurbağanın gözü patlar
Atasözü: 'Arığa su gelene kadar kurbağanın gözü patlar' - İstenilen bir sonuca ulaşmak bazen çok uzun sürer, sabır gerektirir.
Arşın malı kantar ile satılmaz
Atasözü: 'Arşın malı kantar ile satılmaz' - Her şeyin ölçüsü kendi cinsine göre yapılmalıdır.
Asil ile taş taşı, bedasıl ile yeme aşı
Atasözü: 'Asil ile taş taşı, bedasıl ile yeme aşı' - Değerli insanla zor iş yap, değersizle kolay işe bile girişme.
Aslan kocayınca sıçan deliği gözetir
Atasözü: 'Aslan kocayınca sıçan deliği gözetir' - Güçlü olan kişi yaşlanınca, zayıf düşer ve önceden korktuklarından bile çekinir.
Aslan kükrerse atın ayağı kösteklenir
Atasözü: 'Aslan kükrerse atın ayağı kösteklenir' - Büyük bir güç ortaya çıkınca, zayıflar korkudan hareketsiz kalır.
Aslan postunda, gönül dostunda
Atasözü: 'Aslan postunda, gönül dostunda' - Gerçek güç, dış görünüşte değil, samimi dostlukta ve yürek gücündedir.
Aslan yatağından (yattığı yerden) bellidir (belli olur)
Atasözü: 'Aslan yatağından belli olur' - İnsanın karakteri ve değeri, davranışlarından anlaşılır.
Aslını saklayan (inkâr eden) haramzadedir
Atasözü: 'Aslını saklayan (inkâr eden) haramzadedir' - Kişi, kökeninden utanmamalı; kim olduğunu gizlememelidir.
Astar bol olmayınca yüze gelmez
Atasözü: 'Astar bol olmayınca yüze gelmez' - Bir şeyin dışı düzgün görünmesi için içinin de sağlam olması gerekir.
Asıl azmaz, bal kokmaz
Atasözü: 'Asıl azmaz, bal kokmaz' - Gerçek değere sahip olan kişi ya da şey bozulmaz; özü sağlam kalır.
At arıklıkla, yiğit gariplikle
Atasözü: 'At arıklıkla, yiğit gariplikle' - Zorluklar, insanı olgunlaştırır; sıkıntılar kişiyi güçlü yapar.
At at oluncaya kadar sahibi mat olur
Atasözü: 'At at oluncaya kadar sahibi mat olur' - Bir şeyin olgunlaşması ya da işe yarar hale gelmesi zaman ve emek ister.
At beslenirken, kız istenirken
Atasözü: 'At beslenirken, kız istenirken' - İşin uygun zamanı kaçırılmamalıdır.
At binenin, kılıç kuşananın
Atasözü: 'At binenin, kılıç kuşananın' - Bir iş, ehline ve layık olana verilmelidir.
At binicisine (sahibine) göre kişner (eşinir)
Atasözü: 'At binicisine göre kişner' - Kişinin davranışı, yanında bulunduğu insanlara göre şekillenir.
At binicisini bilir (tanır)
Atasözü: 'At binicisini bilir' - İyi insanlar, kendilerini yönetenleri veya değer verenleri tanır.
At bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz
Atasözü: 'At bulunur meydan bulunmaz' - Fırsat ve imkân her zaman bir arada bulunmaz.
At görür aksar, su görür susar
Atasözü: 'At görür aksar, su görür susar' - Her şey doğası gereği hareket eder; her varlığın kendine özgü tepkisi vardır.
At ile avrat yiğidin bahtına
Atasözü: 'At ile avrat yiğidin bahtına' - Hayatta bazı şeyler şans ve kısmete bağlıdır.
At olur, meydan olmaz (bulunmaz), meydan olur (bulunur), at olmaz (bulunmaz)
Atasözü: 'At olur, meydan olmaz; meydan olur, at olmaz' - Fırsat ve imkânın aynı anda elde edilmesi zordur.
At var, meydan yok
Atasözü: 'At var, meydan yok' - İmkan olsa da fırsat olmadıkça başarı sağlanamaz.
At yedi günde, it yediği günde (belli olur, semirir)
Atasözü: 'At yedi günde, it yediği günde belli olur' - Emekle kazanılanın değeri kalıcı, aniden gelenin etkisi geçicidir.
At yiğidin yoldaşıdır
Atasözü: 'At yiğidin yoldaşıdır' - Sadık dostlar, zor zamanda insanın en büyük destekçisidir.
At ölür meydan (nalı) kalır, yiğit ölür şan (namı) kalır
Atasözü: 'At ölür meydan nalı kalır, yiğit ölür şan namı kalır' - Değerli insanların ölümüyle bile isimleri unutulmaz, izleri kalır.
At ölür, itlere bayram olur
Atasözü: 'At ölür, itlere bayram olur' - Değerli biri yok olduğunda, ondan zarar gören değersizler sevinir.
At, adımına göre değil, adamına göre yürür
Atasözü: 'At adımına göre değil, adamına göre yürür' - Kişinin başarısı, onu yöneten veya rehberlik edenin kalitesine bağlıdır.
Ata arpa, yiğide pilav
Atasözü: 'Ata arpa, yiğide pilav' - Her canlı, kendine uygun besinle güç kazanır.
Ata binen nalını, mıhını arar
Atasözü: 'Ata binen nalını, mıhını arar' - Bir işe giren, o işin gerektirdiği araç ve hazırlıkları da ister.
Ata binersen Allah’ı, attan inersen atı unutma
Atasözü: 'Ata binersen Allah’ı, attan inersen atı unutma' - Zenginlik ve güç elde edildiğinde hem tevazu hem vefa korunmalıdır.
Ata da soy gerek, ite de
Atasözü: 'Ata da soy gerek, ite de' - Her varlığın değeri, geldiği köke ve niteliğe bağlıdır.
Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli
Atasözü: 'Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli' - Emanet ve güç, hem sevgi hem disiplinle korunur.
Ata dostu oğla mirastır
Atasözü: 'Ata dostu oğla mirastır' - Gerçek dostluk, nesiller boyu devam eder.
Ata eyer gerek, eyere er gerek
Atasözü: 'Ata eyer gerek, eyere er gerek' - Her işin başarıyla yürümesi için hem araç hem de ehil kişi gerekir.
Ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek
Atasözü: 'Ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek' - Hazır servet değerini korumaz, emekle kazanılan mal kalıcı olur.
Atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar
Atasözü: 'Atalar sözünü tutmayanı yabana atarlar' - Büyüklerin öğüdüne uymayan kişi, toplumun saygısını kaybeder.
Atalar çıkarayım der tahta, döner dolaşır gelir bahta
Atasözü: 'Atalar çıkarayım der tahta, döner dolaşır gelir bahta' - Kaderden kaçılmaz, insanın payına düşen mutlaka gerçekleşir.
Atanın sanatı oğla mirastır
Atasözü: 'Atanın sanatı oğla mirastır' - Ebeveynin bilgi ve yetenekleri çocuklarına geçer.
Atasını tanımayan Allah’ını tanımaz
Atasözü: 'Atasını tanımayan Allah’ını tanımaz' - Kökünü, geçmişini bilmeyen insan, değerlerini de bilemez.
Ateş demekle ağız yanmaz
Atasözü: 'Ateş demekle ağız yanmaz' - Bir şeyden bahsetmekle o şeyin etkisi yaşanmaz.
Ateş düştüğü yeri yakar
Atasözü: 'Ateş düştüğü yeri yakar' - Bir acıyı en çok, onu doğrudan yaşayan hisseder.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz
Atasözü: 'Ateş olmayan yerden duman çıkmaz' - Ortada söylenti varsa genellikle bir gerçek payı da vardır.
Ateş olsa cirmi kadar yer yakar
Atasözü: 'Ateş olsa cirmi kadar yer yakar' - Küçük veya önemsiz kişi, gücü oranında etki eder.
Ateşle barut bir yerde durmaz (olmaz)
Atasözü: 'Ateşle barut bir yerde durmaz' - Zıt veya tehlikeli iki şey bir arada bulunamaz.
Atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz
Atasözü: 'Atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz' - Küçük insanlar, büyüklerin işine karışmamalıdır.
Atlar tepişir, arada eşekler ezilir
Atasözü: 'Atlar tepişir, arada eşekler ezilir' - Güçlülerin çatışmasından zayıflar zarar görür.
Atlıya saat olmaz
Atasözü: 'Atlıya saat olmaz' - Elinde imkânı olan kişi zaman sıkıntısı çekmez.
Atta karın, yiğitte burun
Atasözü: 'Atta karın, yiğitte burun' - Güç ve asalet dış görünüşte de anlaşılır.
Atta, avratta uğur vardır
Atasözü: 'Atta, avratta uğur vardır' - İyi eş ve iyi binek, insanın hayatına bereket ve şans getirir.
Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek
Atasözü: 'Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek' - Toplum, güçlüye merhametli davranır ama zayıfa acımaz.
Atı atasıyla, katırı anasıyla
Atasözü: 'Atı atasıyla, katırı anasıyla' - Her şeyin değeri, geldiği köke ve soyuna bağlıdır.
Atılan ok geri dönmez
Atasözü: 'Atılan ok geri dönmez' - Verilmiş bir kararın ya da yapılmış bir eylemin geri dönüşü olmaz.
Atım tepmez, itim kapmaz deme
Atasözü: 'Atım tepmez, itim kapmaz deme' - Hiçbir şeyden kesin olarak emin olunmamalıdır.
Atın bahtsızı arabaya düşer
Atasözü: 'Atın bahtsızı arabaya düşer' - Şanssız kişi, ne yaparsa yapsın zorluklarla karşılaşır.
Atın dorusu, yiğidin delisi
Atasözü: 'Atın dorusu, yiğidin delisi' - Cesur insan ve güçlü hayvan her zaman dikkat çeker, değer görür.
Atın tepmezi, itin kapmazı olmaz
Atasözü: 'Atın tepmezi, itin kapmazı olmaz' - Her canlı kendi doğasındaki davranışları sergiler, tabiat değişmez.
Atın varken yol tanı, ağan varken el tanı
Atasözü: 'Atın varken yol tanı, ağan varken el tanı' - Varlığın, gücün ve destekçin varken çevre edin; fırsat elden gitmeden ilişkiler kur.
Atın ölümü arpadan olsun
Atasözü: 'Atın ölümü arpadan olsun' - İnsan, sevdiği şey uğruna zarar görse bile bundan pişmanlık duymaz.
Atın ürkeği, yiğidin korkağı
Atasözü: 'Atın ürkeği, yiğidin korkağı' - Korkak kişiyle güvenilmez at bir tutulur; her ikisi de tehlikelidir.
Atına bakan ardına bakmaz
Atasözü: 'Atına bakan ardına bakmaz' - İşini düzgün yapan kişi, geleceğinden endişe etmez.
Av avlanmış, tav tavlanmış
Atasözü: 'Av avlanmış, tav tavlanmış' - Kişi, yaşadığı olaylarla olgunlaşır ve güçlenir.
Av avlayanın, kemer bağlayanın
Atasözü: 'Av avlayanın, kemer bağlayanın' - Emek veren, çaba gösteren kişi karşılığını alır.
Av köpeği avdan kalmaz
Atasözü: 'Av köpeği avdan kalmaz' - İşi seven kişi, her fırsatta görevini yapar.
Av vuranın değil, alanın
Atasözü: 'Av vuranın değil, alanın' - Emek kadar fırsat da başarıda etkilidir; önemli olan sonuca ulaşmaktır.
Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
Atasözü: 'Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz' - Hayatta her şeyin zamanı gelir; hiçbir olay sebepsiz yaşanmaz.
Ava giden avlanır
Atasözü: 'Ava giden avlanır' - Birine zarar vermeye çalışan, sonunda zararı kendisi görür.
Avcı ne kadar hile (al) bilse ayı o kadar yol bilir
Atasözü: 'Avcı ne kadar hile bilse, ayı o kadar yol bilir' - Kurnazın karşısında da kurnaz vardır; her zekânın bir dengesi bulunur.
Avradı eri saklar, peyniri deri
Atasözü: 'Avradı eri saklar, peyniri deri' - Koruma ve saklama doğru ellerde olursa işe yarar.
Avrat (kadın) malı, kapı mandalı
Atasözü: 'Avrat (kadın) malı, kapı mandalı' - Değerini bilmeyen kişideki mal kalıcı olmaz.
Avrat tuz dedi mi ciğeri cız der
Atasözü: 'Avrat tuz dedi mi ciğeri cız der' - Kadının öfkelendiğinde sözleri etkili ve acı olur.
Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar
Atasözü: 'Avrat var ev yapar, avrat var ev yıkar' - Kadın, ailenin huzurunu sağlayabileceği gibi bozabilir de.
Avrat var, arpa unundan aş yapar; avrat var, buğday unundan keş yapar
Atasözü: 'Avrat var, arpa unundan aş yapar; avrat var, buğday unundan keş yapar' - İyi insan elindekini değerlendirir; kötü ise en iyiyi bile bozar.
Ay (gün) var yılı besler, yıl var ayı (günü) beslemez
Atasözü: 'Ay (gün) var yılı besler, yıl var ayı (günü) beslemez' - Bazı zamanlar bereketli, bazı zamanlar verimsiz olur.
Ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta
Atasözü: 'Ay ayakta çoban yatakta, ay yatakta çoban ayakta' - Doğa şartlarına göre hareket etmek gerekir.
Ay aydın, hesap belli
Atasözü: 'Ay aydın, hesap belli' - Açık ve net durumda gizli bir şey kalmaz.
Ay görmüşün yıldıza minneti (itibarı) yoktur
Atasözü: 'Ay görmüşün yıldıza minneti yoktur' - Büyük tecrübe yaşamış kişi küçük şeylere değer vermez.
Ay ışığında ceviz silkilmez
Atasözü: 'Ay ışığında ceviz silkilmez' - Zamanı uygun olmayan işten verim alınmaz.
Ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
Atasözü: 'Ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz' - Hayatta herkes mutlaka bir sıkıntı yaşar.
Ayaz paşa kol geziyor
Atasözü: 'Ayaz paşa kol geziyor' - Soğuk hava her yeri etkisi altına almış demektir.
Ayağa değmedik taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
Atasözü: 'Ayağa değmedik taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz' - Hayatta kimse zorluk yaşamadan tecrübe kazanamaz.
Ayağı yürüten baştır
Atasözü: 'Ayağı yürüten baştır' - Karar ve yöneten zeka, bedenin gücünden önemlidir.
Ayağında donu yok, fesleğen ister (takar) başına
Atasözü: 'Ayağında donu yok, fesleğen ister başına' - İhtiyacını karşılamadan süsüne düşkün olan kişi eleştirilir.
Ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin
Atasözü: 'Ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut, düşünme derin' - Sağlıklı, dengeli ve huzurlu yaşamak için ölçülü davranmak gerekir.
Ayağını yorganına göre uzat
Atasözü: 'Ayağını yorganına göre uzat' - Gelirine ve imkânına göre harcama yap.
Ayağının bastığı yerde ot bitmez
Atasözü: 'Ayağının bastığı yerde ot bitmez' - Zarar veren veya uğursuz kişi gittiği yerde huzur bırakmaz.
Ayyar tilki art ayağından tutulur
Atasözü: 'Ayyar tilki art ayağından tutulur' - Kurnaz ve hilekâr kişi sonunda hatasından yakalanır.
Ayı gördüm, yıldıza itibarım (minnetim) yok
Atasözü: 'Ayı gördüm, yıldıza itibarım yok' - Büyük olayı yaşadıktan sonra küçük şeylerin önemi kalmaz.
Ayı görmeden bayram etme
Atasözü: 'Ayı görmeden bayram etme' - Bir iş sonuçlanmadan sevinmek yanlıştır.
Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar
Atasözü: 'Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar' - Aşırı sevgi bazen zarar verebilir.
Ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne
Atasözü: 'Ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat üstüne' - İnsan her durumda aynı konuya takılı kalırsa gelişemez.
Ayıpsız yâr arayan (dost isteyen), yârsız (dostsuz) kalır
Atasözü: 'Ayıpsız yâr arayan dostsuz kalır' - Kusursuz insan arayan kimse, kimseyle dost olamaz.
Ayıyı (maymunu) fırına (ateşe) atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış
Atasözü: 'Ayıyı ateşe atmışlar, yavrusunu ayağının altına almış' - Ana, tehlike anında bile yavrusunu korumaya çalışır.
Az ateş çok odunu yakar
Atasözü: 'Az ateş çok odunu yakar' - Küçük bir sorun büyüyüp büyük zararlar verebilir.
Az el aş kotarır, çok el iş kotarır
Atasözü: 'Az el aş kotarır, çok el iş kotarır' - Bir işi az kişi yaparsa yemek yetişir, çok kişi yaparsa iş kolaylaşır.
Az eli aşta gör, çok eli işte gör
Atasözü: 'Az eli aşta gör, çok eli işte gör' - Bir işi yaparken kimin faydalı olduğunu o anda anlarsın.
Az kaz, uz kaz, boyunca kaz
Atasözü: 'Az kaz, uz kaz, boyunca kaz' - İşi aceleye getirme, dikkatlice yap.
Az olsun, uz (öz) olsun
Atasözü: 'Az olsun, öz olsun' - Çok ama değersiz şeylerdense az ama kaliteli olanı tercih et.
Az söyle çok dinle
Atasözü: 'Az söyle, çok dinle' - Fazla konuşmak yerine dinlemek daha değerlidir.
Az tamah çok ziyan getirir
Atasözü: 'Az tamah çok ziyan getirir' - Açgözlülük insanı zarara uğratır.
Az veren candan, çok veren maldan
Atasözü: 'Az veren candan, çok veren maldan' - Gerçek fedakârlık, yürekten verilenle ölçülür.
Az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur
Atasözü: 'Az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur' - Az yemek insanı dinç, çok yemek tembel yapar.
Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz
Atasözü: 'Aza kanaat etmeyen çoğu hiç bulamaz' - Eline geçene şükretmeyen, fazlasına da kavuşamaz.
Aza sormuşlar: ‘nereye?’, ‘çoğun yanına’ demiş
Atasözü: 'Aza sormuşlar nereye, çoğun yanına demiş' - Az, çoğa katılarak çoğalır.
Azan kurda kızan köpek
Atasözü: 'Azan kurda kızan köpek' - Kendi hatalı olan başkasını suçlamamalıdır.
Azmış kudurmuştan beterdir
Atasözü: 'Azmış kudurmuştan beterdir' - Kendini kaybetmiş kişi, deliden daha tehlikelidir.
Azrail gelince oğul, uşak sormaz
Atasözü: 'Azrail gelince oğul, uşak sormaz' - Ölüm geldiğinde kimse engel olamaz.
Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez
Atasözü: 'Azı bilmeyen çoğu hiç bilmez' - Azla yetinmeyi bilmeyen, çok olunca da değerlendiremez.
Azıcık aşım, ağrısız (kaygısız) başım
Atasözü: 'Azıcık aşım, ağrısız başım' - Az ama huzurlu yaşamak, çok ama dertli olmaktan iyidir.
Azıksız yola çıkanın gözü el torbasında kalır
Atasözü: 'Azıksız yola çıkanın gözü el torbasında kalır' - Hazırlıksız işe başlayan, başkalarına muhtaç olur.
Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
Atasözü: 'Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez' - İhtiyacını hisseden sabırsız olur.
Aç aslandan tok domuz yeğdir
Atasözü: 'Aç aslandan tok domuz yeğdir' - Karnı tok ve zararsız kişi, güçlü ama aç olandan daha iyidir.
Aç at yol almaz, aç it av almaz
Atasözü: 'Aç at yol almaz, aç it av almaz' - Açlık insanı güçsüz bırakır, verimsizliğe yol açar.
Aç ayı oynamaz
Atasözü: 'Aç ayı oynamaz' - İhtiyaçları karşılanmadan kimse isteneni yapmaz.
Aç aç ile yatınca arada dilenci doğar
Atasözü: 'Aç aç ile yatınca arada dilenci doğar' - Yoksulluk içinde kalan toplumda yoksulluk çoğalır.
Aç domuz darıdan çıkmaz
Atasözü: 'Aç domuz darıdan çıkmaz' - Menfaatine dokunmayan kişi bulunduğu yerden ayrılmaz.
Aç doymam, tok acıkmam sanır
Atasözü: 'Aç doymam, tok acıkmam sanır' - İnsan kendi durumuna göre başkasını değerlendirir.
Aç elini kora sokar
Atasözü: 'Aç elini kora sokar' - İhtiyacın zorladığı kişi tehlikeyi göze alır.
Aç esner, âşık gerinir
Atasözü: 'Aç esner, âşık gerinir' - İnsan içindeki durumu davranışlarıyla belli eder.
Aç gezmektense tok ölmek yeğdir
Atasözü: 'Aç gezmektense tok ölmek yeğdir' - Onurlu insan, aç kalsa da gururunu korur.
Aç gözünü, açarlar gözünü
Atasözü: 'Aç gözünü, açarlar gözünü' - Dikkatli olmayan kişi kolayca zarara uğrar.
Aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun
Atasözü: 'Aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun' - İhtiyaç sahibiyle ilişki kuracak kişi, onun ihtiyacını karşılamaya hazır olmalıdır.
Aç ile eceli gelen söyleşir
Atasözü: 'Aç ile eceli gelen söyleşir' - Tehlikeli veya zor bir durumda olanla tartışmak akılsızlıktır.
Aç it fırın duvarını deler
Atasözü: 'Aç it fırın duvarını deler' - İhtiyaç insanı imkânsız görünen şeyleri yapmaya iter.
Aç kalmak, borçlu olmaktan iyidir
Atasözü: 'Aç kalmak, borçlu olmaktan iyidir' - Borç, açlıktan daha ağır bir yüktür.
Aç kurt aslana saldırır
Atasözü: 'Aç kurt aslana saldırır' - İhtiyaç, korkuyu bile ortadan kaldırır.
Aç kurt yavrusunu yer
Atasözü: 'Aç kurt yavrusunu yer' - Aşırı ihtiyaç, insanı en sevdiklerine bile zarar verecek hâle getirir.
Aç köpek fırın deler
Atasözü: 'Aç köpek fırın deler' - İhtiyaç ve çaresizlik insanı sınırlarını aşmaya zorlar.
Aç mezarı yoktur
Atasözü: 'Aç mezarı yoktur' - İhtiyaç insanı yaşamak için her yolu denemeye iter.
Aç ne yemez, tok ne demez
Atasözü: 'Aç ne yemez, tok ne demez' - İhtiyaç insanı her şeyi yapmaya, bolluk ise ölçüsüz konuşmaya iter.
Aç tavuk kendini arpa (buğday) ambarında sanır
Atasözü: 'Aç tavuk kendini arpa (buğday) ambarında sanır' - İstekli insan, hayal kurarak arzusunu yaşatır.
Aç tokun gözüne bakmakla doymaz
Atasözü: 'Aç tokun gözüne bakmakla doymaz' - İhtiyaç, başkasının sahip olduklarına bakmakla giderilmez.
Aç yanında sarpın kurcalanmaz
Atasözü: 'Aç yanında sarpın kurcalanmaz' - Yoksulun veya muhtaç kişinin yanında nimet gösterilmez.
Aç yeri başka, acı yeri başka
Atasözü: 'Aç yeri başka, acı yeri başka' - Her sıkıntının türü ve etkisi farklıdır.
Aç ölmez gözü kararır, susuz ölmez benzi sararır
Atasözü: 'Aç ölmez gözü kararır, susuz ölmez benzi sararır' - Zorluklar insanı yıpratır ama pes ettirmez.
Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış
Atasözü: 'Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine uyuyamamış' - Temel ihtiyacı karşılanmadan yapılan iyilik fayda etmez.
Açlık ile tokluğun arası yarım yufka
Atasözü: 'Açlık ile tokluğun arası yarım yufka' - Hayatta açlıkla tokluk, yoklukla varlık arasında çok kısa bir mesafe vardır.
Açma sırrını dostuna, dostunun dostu vardır o da söyler dostuna
Atasözü: 'Açma sırrını dostuna, dostunun dostu vardır o da söyler dostuna' - Hiçbir sır tamamen güvende değildir; dikkatli olmak gerekir.
Açtı ağzını, yumdu gözünü
Atasözü: 'Açtı ağzını, yumdu gözünü' - Birine öfkeyle, düşünmeden sert bir şekilde çıkışmak.
Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü
Atasözü: 'Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü' - Birini fazla sıkıştırırsan, hoşuna gitmeyecek şeyler duyarsın.
Açık ağız aç kalmaz
Atasözü: 'Açık ağız aç kalmaz' - İsteyen, talep eden kişi mahrum kalmaz.
Açık göte herkes tükürür
Atasözü: 'Açık göte herkes tükürür' - Kendini savunmasız bırakan, herkesin hedefi olur.
Açık kaba it değer (siyer)
Atasözü: 'Açık kaba it değer (siyer)' - Sahipsiz, korunmasız şeye herkes zarar verebilir.
Açık yaraya tuz ekilmez
Atasözü: 'Açık yaraya tuz ekilmez' - Zor durumdaki insanın acısını artıracak davranışta bulunmamak gerekir.
Açılan solar, ağlayan güler
Atasözü: 'Açılan solar, ağlayan güler' - Hayatta her şeyin sonu vardır; mutluluk da hüzün de geçicidir.
Açın gözü ekmek teknesinde olur
Atasözü: 'Açın gözü ekmek teknesinde olur' - İhtiyaç içindeki insanın aklı, sadece temel gereksinimindedir.
Açın imanı olmaz
Atasözü: 'Açın imanı olmaz' - Aşırı ihtiyaç içindeki insanın sabrı ve inancı zayıflar.
Açın karnı doyar, gözü doymaz
Atasözü: 'Açın karnı doyar, gözü doymaz' - İhtiyacını gideren kişi, çoğu zaman daha fazlasını ister.
Açın koynunda (karnında) ekmek durmaz (eğleşmez)
Atasözü: 'Açın koynunda (karnında) ekmek durmaz (eğleşmez)' - Aç insanın bulduğu yiyecek hemen biter, çünkü dayanamaz.
Açın kursağına çörek dayanmaz
Atasözü: 'Açın kursağına çörek dayanmaz' - Aç insan, eline geçen rızkı hemen tüketir.
Açın uykusu gelmez
Atasözü: 'Açın uykusu gelmez' - Temel ihtiyacını karşılamayan insan huzur bulamaz.
Ağa borç eder, uşak harç
Atasözü: 'Ağa borç eder, uşak harç' - Bazı kişilerin yanlış yönetimi yüzünden başkaları zarar görür.
Ağaca balta vurmuşlar ‘sapı bedenimden’ demiş
Atasözü: 'Ağaca balta vurmuşlar sapı bedenimden demiş' - İnsana en büyük zararı bazen en yakını verir.
Ağaca dayanma kurur, adama (insana) dayanma ölür
Atasözü: 'Ağaca dayanma kurur, adama (insana) dayanma ölür' - Kalıcı güven yalnızca kendi gücüne dayanmakla olur.
Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur
Atasözü: 'Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur' - Çocuklar, büyüklerini örnek alarak onların davranışlarını tekrarlar.
Ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz
Atasözü: 'Ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz' - Bir kişinin yaptığı her işte iz bırakacağı, dikkat çekeceği anlamına gelir.
Ağacı kurt, insanı dert yer
Atasözü: 'Ağacı kurt, insanı dert yer' - İnsanın içini kemiren şey, dert ve sıkıntılardır.
Ağacın kurdu içinde olur
Atasözü: 'Ağacın kurdu içinde olur' - Bir topluluğa en büyük zararı, dışarıdan değil içeriden biri verir.
Ağacın meyvesi olunca, başını aşağı salar
Atasözü: 'Ağacın meyvesi olunca, başını aşağı salar' - Bilgili ve olgun insan, alçakgönüllü olur.
Ağalık (beylik) vermekle, yiğitlik vurmakla
Atasözü: 'Ağalık (beylik) vermekle, yiğitlik vurmakla' - Gerçek değer, yetenekle değil, emekle kazanılır.
Ağanın alnı terlemezse ırgadın burnu kanamaz
Atasözü: 'Ağanın alnı terlemezse ırgadın burnu kanamaz' - Yönetici emek vermezse çalışan da gayret etmez.
Ağanın eli tutulmaz
Atasözü: 'Ağanın eli tutulmaz' - Zengin veya güçlü kişi her istediğini yapar.
Ağanın gözü ata tımardır
Atasözü: 'Ağanın gözü ata tımardır' - Sahibinin ilgisi ve gözetimi, malın değerini artırır.
Ağanın gözü öküzü (ineği) semiz eder
Atasözü: 'Ağanın gözü öküzü semiz eder' - İşin sahibi ilgilenirse iş bereketli olur.
Ağanın gözü, yiğidin sözü
Atasözü: 'Ağanın gözü, yiğidin sözü' - Yöneticinin ilgisiyle iş, yiğidin sözüyle onuru korunur.
Ağanın malı çıkar, uşağın canı
Atasözü: 'Ağanın malı çıkar, uşağın canı' - Zengin kazandıkça, fakir daha çok çalışmak zorunda kalır.
Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez
Atasözü: 'Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez' - Yaşlılık ve üzüntü ne kadar gizlenmeye çalışılsa da belli olur.
Ağası güçlü olanın kulu asi olur
Atasözü: 'Ağası güçlü olanın kulu asi olur' - Güçlüden destek gören kişi, başkalarına karşı küstah davranır.
Ağası güçlü olanın, kulu suçlu olur
Atasözü: 'Ağası güçlü olanın, kulu suçlu olur' - Güçlü kişi suçtan kurtulur, zayıf olan cezayı çeker.
Ağası yiğit olanın etbaı sarhoş gezer
Atasözü: 'Ağası yiğit olanın etbaı sarhoş gezer' - Güçlü ve cesur liderin ardındakiler de kendine güven kazanır.
Ağaç kökünden yıkılır
Atasözü: 'Ağaç kökünden yıkılır' - Bir yapı veya toplum, en güçlü yerinden sarsılırsa çöker.
Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez
Atasözü: 'Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez' - İnsan ne kadar büyürse büyüsün, sınırlarını aşamaz.
Ağaç ucuna yel değer, güzel kişiye söz değer
Atasözü: 'Ağaç ucuna yel değer, güzel kişiye söz değer' - Güzel ve dikkat çeken kişiler, her zaman eleştirilir veya konuşulur.
Ağaç yaprağıyla gürler (güzeldir)
Atasözü: 'Ağaç yaprağıyla gürler (güzeldir)' - Bir topluluk veya yapı, üyeleriyle güçlü ve anlamlıdır.
Ağaç yaş (fidan) iken eğilir
Atasözü: 'Ağaç yaş (fidan) iken eğilir' - İnsan küçük yaşta eğitilirse, doğru alışkanlıklar kazanır.
Ağaç yeşert meyve getirsin, oğlan büyüt ekmek getirsin
Atasözü: 'Ağaç yeşert meyve getirsin, oğlan büyüt ekmek getirsin' - Emek verilen şeyin karşılığı sabırla alınır.
Ağaçtan maşa olmaz
Atasözü: 'Ağaçtan maşa olmaz' - Uygun olmayan malzemeden sağlam sonuç çıkmaz.
Ağaçtan maşa, abdaldan paşa olmaz
Atasözü: 'Ağaçtan maşa, abdaldan paşa olmaz' - Doğuştan gelen nitelikler, sonradan tamamen değişmez.
Ağlama ölü için, ağla deli için
Atasözü: 'Ağlama ölü için, ağla deli için' - Ölüm doğal bir sondur, ama aklını kaybeden için asıl acı yaşanır.
Ağlama ölü için, ağla diri için
Atasözü: 'Ağlama ölü için, ağla diri için' - Ölen geri gelmez; esas acı, zorluk yaşayanlar içindir.
Ağlamak para etmez
Atasözü: 'Ağlamak para etmez' - Yakınmak veya ağlamak çözüm getirmez; sorun, çabayla aşılır.
Ağlamakla yâr ele girmez
Atasözü: 'Ağlamakla yâr ele girmez' - İstediğine ulaşmak için ağlamak değil, emek gerekir.
Ağlamayan çocuğa meme vermezler
Atasözü: 'Ağlamayan çocuğa meme vermezler' - İsteklerini belirtmeyen, hakkını alamaz.
Ağlar gözden, sahte sözden kendini sakın
Atasözü: 'Ağlar gözden, sahte sözden kendini sakın' - Gerçek duygularla sahte davranışları ayırt etmek gerekir.
Ağlarsa anam ağlar, başkası (kalanı) yalan ağlar
Atasözü: 'Ağlarsa anam ağlar, başkası yalan ağlar' - İnsanın en içten acısını sadece annesi hisseder.
Ağlatan gülmez
Atasözü: 'Ağlatan gülmez' - Başkalarını üzen kişi sonunda aynı acıyı yaşar.
Ağlayanın malı gülene hayretmez
Atasözü: 'Ağlayanın malı gülene hayretmez' - Zorluk yaşayanın kaybı, fırsatçılar için kazanç olur.
Ağlayıp da gözden mi olayım?
Atasözü: 'Ağlayıp da gözden mi olayım?' - Bazı acılar paylaşılmaz; insan onurunu korumak ister.
Ağrılardan göz ağrısı, her kişinin öz ağrısı
Atasözü: 'Ağrılardan göz ağrısı, her kişinin öz ağrısı' - Her insanın acısı kendine en derin gelen acıdır.
Ağrısız baş mezarda gerek
Atasözü: 'Ağrısız baş mezarda gerek' - Dertsiz, sıkıntısız insan ancak öldüğünde olur.
Ağustosta beyni kaynayanın zemheride kazanı kaynar
Atasözü: 'Ağustosta beyni kaynayanın zemheride kazanı kaynar' - Çalışkan insan her dönemde kazanç sağlar.
Ağustosta gölge kovan zemheride karnın ovar
Atasözü: 'Ağustosta gölge kovan zemheride karnın ovar' - Zamanında çalışmayan kişi sonradan sıkıntı çeker.
Ağustosta yatanı, zemheride büvelek tutar
Atasözü: 'Ağustosta yatanı, zemheride büvelek tutar' - Zamanında çalışmayan kişi, kışın zor durumda kalır.
Ağustosun yarısı yaz yarısı kıştır
Atasözü: 'Ağustosun yarısı yaz yarısı kıştır' - Mevsimler arasında geçiş dönemlerinde değişkenlik olur.
Ağzı eğri, gözü şaşı ensesinden belli olur
Atasözü: 'Ağzı eğri, gözü şaşı ensesinden belli olur' - Kusurlu veya kötü niyetli insan kendini hemen belli eder.
Ağzına bir zeytin verir, altına (ardına) tulum tutar
Atasözü: 'Ağzına bir zeytin verir, altına tulum tutar' - Küçük bir iyilik yapıp büyük bir karşılık bekleyen insanı anlatır.
Ağzına vur, lokmasını al
Atasözü: 'Ağzına vur, lokmasını al' - Söz dinleyen veya karşı koymayan insan kolay yönlendirilir.
Ağzından hayır çıkmazsa bari şer söyleme
Atasözü: 'Ağzından hayır çıkmazsa bari şer söyleme' - İyilik söyleyemeyen, en azından kötülük de etmesin.
Ağzını açacağına gözünü aç
Atasözü: 'Ağzını açacağına gözünü aç' - Konuşmadan önce iyi düşün; dikkatli ol.
Ağılda oğlak doğsa ovada otu biter
Atasözü: 'Ağılda oğlak doğsa ovada otu biter' - Her doğanın veya gelişmenin rızkı ve nasibi beraberinde gelir.
Ağır ağır demeli, çabuk çabuk yemeli
Atasözü: 'Ağır ağır demeli, çabuk çabuk yemeli' - Konuşurken düşünerek, iş yaparken ise kararlı olmak gerekir.
Ağır basar yeğni kalkar
Atasözü: 'Ağır basar yeğni kalkar' - Bilgili ve olgun kişi sözünde, kararsız olan ise davranışında belli olur.
Ağır git ki yol alasın
Atasözü: 'Ağır git ki yol alasın' - Acele etmeden, sabırla ilerleyen kişi sonunda başarıya ulaşır.
Ağır kazan geç kaynar
Atasözü: 'Ağır kazan geç kaynar' - Olgun insanlar karar vermekte yavaştır ama sonuçları sağlam olur.
Ağır ol da molla desinler
Atasözü: 'Ağır ol da molla desinler' - Sakin, ölçülü ve olgun davran ki insanlar sana saygı duysun.
Ağır ol, batman gel
Atasözü: 'Ağır ol, batman gel' - Acele etmeden, sağlam adımlarla ilerleyen kişi değer kazanır.
Ağır otur ki bey (ağa, molla) desinler
Atasözü: 'Ağır otur ki bey (ağa, molla) desinler' - Davranışlarında ölçülü ol ki insanlar seni saygın görsün.
Ağır taş batman döver
Atasözü: 'Ağır taş batman döver' - Güçlü, bilgili ve kararlı kişi zorlukları aşar.
Ağır taş yerinden oynamaz
Atasözü: 'Ağır taş yerinden oynamaz' - Olgun, kararlı ve güvenilir kişi kolay kolay sarsılmaz.
Ağır yongayı yel kaldırmaz
Atasözü: 'Ağır yongayı yel kaldırmaz' - Sağlam, kararlı ve güçlü insan kolay sarsılmaz.
Ağız yemese, yüz utanmaz
Atasözü: 'Ağız yemese, yüz utanmaz' - İhtiyaç giderilmezse, utanma duygusu da azalır.
Ağız yer, yüz utanır
Atasözü: 'Ağız yer, yüz utanır' - İnsan, başkalarının hakkını yediğinde sonunda utanç duyar.
Ağızdan burun yakın, kardeşten karın yakın
Atasözü: 'Ağızdan burun yakın, kardeşten karın yakın' - Kardeşlik, kan bağı kadar değil, gönül bağı kadar değerlidir.
Aş taşınca kepçeye paha olmaz
Atasözü: 'Aş taşınca kepçeye paha olmaz' - Bir şey fazlasıyla bol olduğunda, onu alanın değeri azalır.
Aş tuz ile, tuz oran ile
Atasözü: 'Aş tuz ile, tuz oran ile' - Her şey ölçüsünde olursa güzel ve faydalı olur.
Aşk ağlatır, dert söyletir
Atasözü: 'Aşk ağlatır, dert söyletir' - Aşk ve dert, insanın duygularını derinleştirir; içindekini dışa vurmasını sağlar.
Aşk olmayınca meşk olmaz
Atasözü: 'Aşk olmayınca meşk olmaz' - Bir işi severek yapmayan, o işte başarı elde edemez.
Aşure yemeye giden kaşığını cebinde taşır
Atasözü: 'Aşure yemeye giden kaşığını cebinde taşır' - Bir şeyden fayda görmek isteyen kişi, hazırlıklı olmalıdır.
Aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur
Atasözü: 'Aşı pişiren yağ olur, gelinin yüzü ağ olur' - Emek veren kişi hem kazanç hem de saygı kazanır.
Aşını, eşini, işini bil
Atasözü: 'Aşını, eşini, işini bil' - İnsan hayatında ölçülü, dikkatli ve bilinçli olmalıdır.
Âleme verir talkını (telkini), kendi yutar salkımı
Atasözü: 'Âleme verir talkını kendi yutar salkımı' - Başkalarına öğüt verip kendisi uymayan kimseler ikiyüzlüdür.
Âlemin ağzı torba değil ki büzesin
Atasözü: 'Âlemin ağzı torba değil ki büzesin' - İnsanların konuşmasını engellemek mümkün değildir.
Âlim unutmuş, kalem unutmamış
Atasözü: 'Âlim unutmuş kalem unutmamış' - İnsan hafızası unutabilir ama yazı kalıcıdır.
Âlimden zalim doğar
Atasözü: 'Âlimden zalim doğar' - Bilgili kişi, bilgelikten saparsa en tehlikelisi olur.
Âşık daima bey oturmaz
Atasözü: 'Âşık daima bey oturmaz' - Hiçbir insanın ya da durumun sürekli üstün konumda kalması mümkün değildir.
Âşık âlemi kör, dört yanını duvar sanır
Atasözü: 'Âşık âlemi kör, dört yanını duvar sanır' - Aşık olan kişi, dünyayı sadece sevdiğiyle görür, diğer her şeyi unutur.
Âşığa Bağdat sorulmaz
Atasözü: 'Âşığa Bağdat sorulmaz' - Gerçek seven için mesafe, zorluk ya da engel önemli değildir.
Âşığa Bağdat uzak değil (gelmez)
Atasözü: 'Âşığa Bağdat uzak değil (gelmez)' - Seven ya da gerçekten isteyen için hiçbir mesafe uzak değildir.
Âşığın gözü kördür
Atasözü: 'Âşığın gözü kördür' - Gerçekten seven kişi, sevdiğinin kusurlarını görmez.