Tozlu Sözlük
Akıl Temalı Atasözleri
Akıl temasına ait atasözleri listesi.
Rastgele Atasözü
Akıl Temalı Atasözleri
Ağlama ölü için, ağla deli için
Atasözü: 'Ağlama ölü için, ağla deli için' - Ölüm doğal bir sondur, ama aklını kaybeden için asıl acı yaşanır.
Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez
Atasözü: 'Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez' - Akılsız veya anlayışsız kişiye fırsat vermemek gerekir.
Ahmak misafir ev sahibini ağırlar
Atasözü: 'Ahmak misafir ev sahibini ağırlar' - Yeri ve durumu bilmeyen kişi, yanlış davranışta bulunur.
Akıl (göz) var, izan (mantık, yakın) var
Atasözü: 'Akıl var, izan var' - Akıl ve mantık, gerçeği görmeye yeterlidir.
Akıl akıl, gel çengele takıl
Atasözü: 'Akıl akıl gel çengele takıl' - Her akıl bir diğerinden fayda görür.
Akıl için yol (tarik) birdir
Atasözü: 'Akıl için yol birdir' - Gerçek akıl, doğruyu bulmada aynı sonuca ulaşır.
Akıllı oğlan neyler ata malını, akılsız oğlan neyler ata malını
Atasözü: 'Akıllı oğlan neyler ata malını' - Mal, akıllının elinde değer kazanır, akılsızın elinde tükenir.
Akıl olmayınca ne yapsın sakal?
Atasözü: 'Akıl olmayınca ne yapsın sakal' - Bilgisiz insanın dış görünüşü işe yaramaz.
Aklın yolu birdir
Atasözü: 'Aklın yolu birdir' - Sağduyulu düşünen herkes aynı doğruya ulaşır.
Al ile aslan tutulur, güç ile sıçan (gücüğen) tutulmaz
Atasözü: 'Al ile aslan tutulur güç ile sıçan tutulmaz' - Zenginlik ve beceriyle büyük işler başarılır, yalnızca kuvvetle küçük işler bile yapılamaz.
Araba ile tavşan avlanmaz
Atasözü: 'Araba ile tavşan avlanmaz' - Karmaşık işleri yanlış yöntemlerle başaramazsın.
Ayağında donu yok, fesleğen ister (takar) başına
Atasözü: 'Ayağında donu yok, fesleğen ister başına' - İhtiyacını karşılamadan süsüne düşkün olan kişi eleştirilir.
Ayağı yürüten baştır
Atasözü: 'Ayağı yürüten baştır' - Karar ve yöneten zeka, bedenin gücünden önemlidir.
Baht (akıl) olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta
Atasözü: 'Baht (akıl) olmayınca başta, ne kuruda biter ne yaşta' - Şans ve akıl olmayınca insan hiçbir durumda başarıya ulaşamaz.
Baktın kar havası, eve gel kör olası
Atasözü: 'Baktın kar havası, eve gel kör olası' - Zamanında önlem almazsan zarara uğrarsın.
Bükemediğin eli öp başına ko
Atasözü: 'Bükemediğin eli öp başına ko' – Üstesinden gelemeyeceğin güce karşı gelmek yerine kabullenmek gerekir.
Cahile söz (laf) anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtür (zordur)
Atasözü: 'Cahile söz anlatmak deveye hendek atlatmaktan zordur' – Bilgisiz insanla tartışmak veya ona doğruyu anlatmak çok zordur.
Dağ başına harman yapma, savurursun yel için; sel önüne değirmen yapma, öğütürsün sel için
Atasözü: 'Dağ başına harman yapma, sel önüne değirmen yapma' – İşi doğru yere ve doğru koşullarda yapmak gerekir.
Danışan dağı aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış
Atasözü: 'Danışan dağı aşmış, danışmayan düz yolda şaşmış' – Bilgi almak, akıl sormak kişiyi başarıya götürür; danışmayan ise hata yapar.
Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez
Atasözü: 'Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez' - Akıllı insan aynı hatayı iki kere yapmaz.
Evvel hesap, sonra kasap
Atasözü: 'Evvel hesap, sonra kasap' - Bir işe başlamadan önce iyi düşünmek ve plan yapmak gerekir.
Gafile kelam, nafile kelam
Atasözü: 'Gafile kelam, nafile kelam' - Anlamayana söz fayda etmez.
Gem almayan atın ölümü yakındır
Atasözü: 'Gem almayan atın ölümü yakındır' - Söz dinlemeyen, başına buyruk kimse zarar görür.
Göğe direk, denize kapak olmaz
Atasözü: 'Göğe direk, denize kapak olmaz' - İmkânsız şeyler hiçbir zaman gerçekleşmez.
Gördün deli, savul geri!
Atasözü: 'Gördün deli, savul geri!' - Akılsız ve dengesiz insanlardan uzak dur.
Güne göre kürk giyinmek gerek
Atasözü: 'Güne göre kürk giyinmek gerek' - Her durumun şartına göre davranmak gerekir.
Hangi taş pekse (katıysa), başını ona vur
Atasözü: 'Hangi taş pekse (katıysa), başını ona vur' - Zor bir duruma düşen kişi, güçlü olana sığınmalıdır.
Herkesin geçtiği köprüden sen de geç
Atasözü: 'Herkesin geçtiği köprüden sen de geç' - Deneyimlenmiş, güvenli yolu izlemek gerekir.
Irmak kenarına çeşme yapılmaz
Atasözü: 'Irmak kenarına çeşme yapılmaz' - Gereksiz yere fazladan iş yapılmaz.
Isıramadığın (bükemediğin) eli öp başına ko
Atasözü: 'Isıramadığın (bükemediğin) eli öp başına koy' - Güç yetiremediğine karşı gelme, saygı göster.
İki serçeden börek olur
Atasözü: 'İki serçeden börek olur' - Yetersiz şeylerden büyük sonuç beklenmez.
Kaçanın anası ağlamamış
Atasözü: 'Kaçanın anası ağlamamış' - Zarar görmemek için tehlikeden uzak duran karlı çıkar.
Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez
Atasözü: 'Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez' - Büyük kazanç beklenen yerde küçük fedakârlıklardan kaçınılmaz.
Kelin ayıbını takke örter
Atasözü: 'Kelin ayıbını takke örter' - Küçük bir tedbir bazen büyük bir kusuru gizler.
Koyma akıl, akıl olmaz
Atasözü: 'Koyma akıl, akıl olmaz' – Başkalarının aklıyla hareket eden kişi kalıcı başarı sağlayamaz.
Köprüden (köprüyü) geçinceye kadar ayıya dayı derler
Atasözü: 'Köprüden geçinceye kadar ayıya dayı derler' – Zor durumda olan kişi, çıkarı için alttan alır.
Kurban etiyle köpek tavlanmaz
Atasözü: 'Kurban etiyle köpek tavlanmaz' - Değerli şeylerle değersizi kazanmak doğru değildir.
Kurda konuk giden, köpeğini yanında götürür
Atasözü: 'Kurda konuk giden, köpeğini yanında götürür' - Tehlikeli kişilere karşı tedbirli olmak gerekir.
Kurtla görüşürsen köpeği yanından ayırma
Atasözü: 'Kurtla görüşürsen köpeği yanından ayırma' - Tehlikeli kişilerle karşılaşırken tedbiri elden bırakmamak gerekir.
Kuru gayret çarık eskitir
Atasözü: 'Kuru gayret çarık eskitir' - Sadece çabalamak yeterli değildir, akıl ve plan da gerekir.
Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin
Atasözü: 'Oğlum deli malı neylesin, oğlum akıllı malı neylesin' - Malın değeri, onu kullanacak kişinin aklıyla ölçülür.
Rüzgâra (karşı) tüküren, kendi yüzüne tükürür
Atasözü: 'Rüzgâra karşı tüküren kendi yüzüne tükürür' - Güçlü olana karşı çıkan, zararını kendisi görür.
Rüzgârın önüne düşmeyen, yorulur
Atasözü: 'Rüzgârın önüne düşmeyen yorulur' - Zamana ve şartlara uyum sağlamayan zorluk çeker.
Sabahtan karnını doyuran, küçükken evlenen aldanmamış
Atasözü: 'Sabahtan karnını doyuran, küçükken evlenen aldanmamış' - İhtiyacını erken gideren pişman olmaz.
Sağılır ineğin buzağısı kesilmez
Atasözü: 'Sağılır ineğin buzağısı kesilmez' - Fayda sağlayan kaynak yok edilmez.
Sarhoşa dokunma, kendi yıkılsın
Atasözü: 'Sarhoşa dokunma, kendi yıkılsın' - Kendi hatasının sonucunu kişi kendi yaşamalıdır.
Sarhoştan, deli bile korkar
Atasözü: 'Sarhoştan, deli bile korkar' - Sarhoş insanın ne yapacağı belli olmaz, ondan uzak durmak gerekir.
Sermayen bir yumurtaysa taşa çal
Atasözü: 'Sermayen bir yumurtaysa taşa çal' - Küçük kazanç uğruna risk almaya değmez.
Sokma akıl sekiz adım gider
Atasözü: 'Sokma akıl sekiz adım gider' - Kendi aklıyla hareket etmeyen kişi uzun süre başarılı olamaz.
Söyleyene bakma, söyletene bak
Atasözü: 'Söyleyene bakma, söyletene bak' - Bir sözü kimin söylediğine değil, arkasındaki etkiye bak.
Şahin ile deve avlanmaz
Atasözü: 'Şahin ile deve avlanmaz' - Yanlış araçla doğru sonuca ulaşılamaz.
Tatsız aşa su neylesin, akılsız başa söz neylesin
Atasözü: 'Tatsız aşa su neylesin, akılsız başa söz neylesin' - Değersiz olana yapılan katkı işe yaramaz.
Tayfanın akıllısı, geminin dümeninden uzak durur
Atasözü: 'Tayfanın akıllısı, geminin dümeninden uzak durur' - Akıllı kişi tehlikeli işlere karışmaz.
Tekerlek kırıldıktan sonra yol gösteren çok olur
Atasözü: 'Tekerlek kırıldıktan sonra yol gösteren çok olur' - İş işten geçtikten sonra akıl veren çok olur.
Yiğit bin yaşar, fırsat bir düşer
Atasözü: 'Yiğit bin yaşar, fırsat bir düşer' - Hayatta fırsatlar nadir gelir, değerlendiren kazanır.