Tozlu Sözlük
Dürüstlük Temalı Atasözleri
Dürüstlük temasına ait atasözleri listesi.
Rastgele Atasözü
Dürüstlük Temalı Atasözleri
Adam adamı bir kere aldatır
Atasözü: 'Adam adamı bir kere aldatır' - İnsan, güveni sarsarsa ikinci kez aynı fırsatı bulamaz.
Adamın iyisi işbaşında (alışverişte) belli olur
Atasözü: 'Adamın iyisi işbaşında (alışverişte) belli olur' - Kişinin karakteri, davranışları ve iş yapma biçimiyle anlaşılır.
Ağanın gözü, yiğidin sözü
Atasözü: 'Ağanın gözü, yiğidin sözü' - Yöneticinin ilgisiyle iş, yiğidin sözüyle onuru korunur.
Ağlar gözden, sahte sözden kendini sakın
Atasözü: 'Ağlar gözden, sahte sözden kendini sakın' - Gerçek duygularla sahte davranışları ayırt etmek gerekir.
Al kaşağıyı gir ahıra, yarası (yağırı) olan gocunur (gocunsun)
Atasözü: 'Al kaşağıyı gir ahıra, yarası olan gocunur' - Suçlu olan, üstü kapalı eleştiriden hemen rahatsız olur.
Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz
Atasözü: 'Allah’ın bildiği kuldan saklanmaz' - Bir sırrı ya da suçu Allah biliyorsa, insanlardan da gizli kalmaz.
Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz
Atasözü: 'Ardıcın közü olmaz, yalancının sözü olmaz' - Yalancının sözüne güvenilmez, etkisi kısa sürer.
Arife günü yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayram günü yüzü kara çıkar (olur)
Atasözü: 'Arife günü yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayram günü yüzü kara çıkar' - Yalan söyleyen veya hile yapan kişi, sonunda utanç duyar ve rezil olur.
Aslını saklayan (inkâr eden) haramzadedir
Atasözü: 'Aslını saklayan (inkâr eden) haramzadedir' - Kişi, kökeninden utanmamalı; kim olduğunu gizlememelidir.
Astar bol olmayınca yüze gelmez
Atasözü: 'Astar bol olmayınca yüze gelmez' - Bir şeyin dışı düzgün görünmesi için içinin de sağlam olması gerekir.
Ay aydın, hesap belli
Atasözü: 'Ay aydın, hesap belli' - Açık ve net durumda gizli bir şey kalmaz.
Bostana dadanan eşeğin kuyruğu, kulağı olmaz
Atasözü: 'Bostana dadanan eşeğin kuyruğu kulağı olmaz' – Hırsızlık veya kötü alışkanlık kişinin sonunu hazırlar.
Caminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gözü kör olur
Atasözü: 'Caminin mumunu yiyen kedinin gözü kör olur' – Kutsal veya doğru bir şeye zarar veren, sonunda kendi zararını görür.
Çiğ yemedim ki karnım ağrısın
Atasözü: 'Çiğ yemedim ki karnım ağrısın' – Suçsuz insan, korku veya endişe duymaz.
Çok söz yalansız, çok para haramsız olmaz
Atasözü: 'Çok söz yalansız, çok para haramsız olmaz' – Aşırılığın olduğu yerde doğruluk ve dürüstlük zayıflar.
Değirmenin suyu nereden geliyor?
Atasözü: 'Değirmenin suyu nereden geliyor?' – Bir işin kaynağı veya gelirinin nereden sağlandığını sorgulamak gerekir.
Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar
Atasözü: 'Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar' – Doğruyu söyleyen kişiler, çoğu zaman hoş karşılanmaz.
Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek
Atasözü: 'Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek' – Gerçekleri söyleyen kişi, tepkilere hazırlıklı olmalıdır.
Doğru söyleyenin tepesi delik olur
Atasözü: 'Doğru söyleyenin tepesi delik olur' – Gerçekleri söyleyen kişi, çoğu kez cezalandırılır.
Doğru söz acıdır
Atasözü: 'Doğru söz acıdır' – Gerçekler hoş gelmez, ama gereklidir.
Doğru söz yemin istemez
Atasözü: 'Doğru söz yemin istemez' – Gerçek olan şey, kendini ispat etmek zorunda kalmaz.
Dost acı söyler
Atasözü: 'Dost acı söyler' - Gerçek dost, hatalarımızı yüzümüze dürüstçe söyler.
Dost dostun ayıbını yüzüne söyler
Atasözü: 'Dost dostun ayıbını yüzüne söyler' - Gerçek dost, hatanı gizlemez, yüzüne söyler.
Dost sözü acıdır
Atasözü: 'Dost sözü acıdır' - Gerçek dostun uyarıları hoşumuza gitmese de doğrudur.
Eğri oturup doğru konuşalım
Atasözü: 'Eğri oturup doğru konuşalım' - Gerçeği söylemek gerekir, doğruyu saklamamak lazım.
Eğriye eğri doğruya doğru
Atasözü: 'Eğriye eğri, doğruya doğru' - Hak neyse onu söylemek, tarafsız ve adil olmak gerekir.
Ekşi yemedim ki karnım ağrısın
Atasözü: 'Ekşi yemedim ki karnım ağrısın' - Suçsuz insan, suçluluk duymaz.
Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını
Atasözü: 'Ek tohumun hasını, çekme yiyecek yasını' - İyi başlangıç yapan, sonunda iyi sonuç alır.
Erkeklik öldü mü?
Atasözü: 'Erkeklik öldü mü?' - Cesaret, mertlik ve dürüstlük gibi değerlerin azaldığını dile getiren bir sitemdir.
Et kokarsa tuzlanır, ya tuz kokarsa ne yapılır?
Atasözü: 'Et kokarsa tuzlanır, ya tuz kokarsa ne yapılır?' - Kendinden beklenen iyiliği yapmayan kişi en büyük zararı verir.
Gizlide gebe kalan aşikârede doğurur
Atasözü: 'Gizlide gebe kalan aşikârede doğurur' - Saklanan işler sonunda mutlaka ortaya çıkar.
Gönülsüz namaz göğe ağmaz
Atasözü: 'Gönülsüz namaz göğe ağmaz' - İçten gelmeyen işin değeri olmaz.
Güneş balçıkla sıvanmaz
Atasözü: 'Güneş balçıkla sıvanmaz' - Gerçekler gizlenemez, doğrular er geç ortaya çıkar.
Hak söz ağıdan acıdır
Atasözü: 'Hak söz ağıdan acıdır' - Gerçek ve doğru söz bazen insanın hoşuna gitmese de söylenmelidir.
Haramın temeli olmaz
Atasözü: 'Haramın temeli olmaz' - Haksız kazançla elde edilen şey kalıcı olmaz.
Hayvan yularından, insan ikrarından (sözünden) tutulur
Atasözü: 'Hayvan yularından, insan ikrarından (sözünden) tutulur' - İnsanın değeri, verdiği söze sadık kalmasıyla ölçülür.
Hesabı pak olanın, yüzü ak olur
Atasözü: 'Hesabı pak olanın, yüzü ak olur' - İşini doğru yapan, dürüst olan insanın başı dik olur.
Hile ile iş gören mihnet ile can verir
Atasözü: 'Hile ile iş gören mihnet ile can verir' - Hileyle iş yapan sonunda büyük zarar görür.
İnsan sözünden (ikrarından), hayvan yularından tutulur
Atasözü: 'İnsan sözünden (ikrarından), hayvan yularından tutulur' - İnsan verdiği sözle, hayvan ise yularıyla yönetilir.
Komşu boncuğunu çalan gece takınır
Atasözü: 'Komşu boncuğunu çalan gece takınır' – Suç işleyen kişi, yaptığı yanlışı gizleyemez.
Mızrak çuvala sığmaz
Atasözü: 'Mızrak çuvala sığmaz' - Büyük bir olay gizlenemez, gerçeği saklamak imkânsızdır.
Minare de doğru, ama içi eğri
Atasözü: 'Minare de doğru, ama içi eğri' - Görünüşte dürüst olan kişi, içten dürüst olmayabilir.
Minareyi çalan kılıfını hazırlar
Atasözü: 'Minareyi çalan kılıfını hazırlar' - Suç işleyecek kişi, bahanesini önceden hazırlar.
Ölüm yüz aklığı (-dır)
Atasözü: 'Ölüm yüz aklığıdır' - Onurlu ve temiz bir ölüm utanılacak bir şey değildir.
Para peşin, kırmızı meşin
Atasözü: 'Para peşin, kırmızı meşin' - İşin güvenliği, ödemenin zamanında yapılmasıyla sağlanır.
Ramazanda yalan söyleyenin (oruç yiyenin) bayramda yüzü kara olsun
Atasözü: 'Ramazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olsun' - Dine veya toplumsal değerlere ihanet eden utanç duymalıdır.
Sarımsak yemedim ki ağzım koksun
Atasözü: 'Sarımsak yemedim ki ağzım koksun' - Suçsuz insan, suçla itham edilmemelidir.
Selden gelen suya gider
Atasözü: 'Selden gelen suya gider' - Haksız kazanç, geldiği gibi yok olur.
Şaşı, çakır demektense kör de, kurtul
Atasözü: 'Şaşı, çakır demektense kör de, kurtul' - Gerçeği çarpıtarak güzelleştirmeye çalışmak boşunadır.
Şeytanla ortak buğday eken samanını alır
Atasözü: 'Şeytanla ortak buğday eken samanını alır' - Kötüyle yapılan ortaklıktan kazanç değil zarar çıkar.
Takke düştü, kel göründü
Atasözü: 'Takke düştü, kel göründü' - Gerçekler artık gizlenemez hale geldi.
Tarlayı düz al, kadını kız al
Atasözü: 'Tarlayı düz al, kadını kız al' - Seçim yaparken düzgün ve güvenilir olanı tercih et.
Tutulmayan uğru, beyden doğru
Atasözü: 'Tutulmayan uğru, beyden doğru' - Yakalatmadıkça hırsızlık yapan, dürüst gibi görünür.
Uğru, kalana yanar; mal sahibi gidene
Atasözü: 'Uğru, kalana yanar; mal sahibi gidene' - Zarar görenle zarar verenin acısı farklıdır.
Uğruluğa gitsen, insafı elden koma
Atasözü: 'Uğruluğa gitsen, insafı elden koma' - Kötü yere de gitsen vicdanını kaybetme.
Yanlış hesap Bağdat’tan döner
Atasözü: 'Yanlış hesap Bağdat’tan döner' - Yanlış yapılan iş veya haksızlık sonunda mutlaka ortaya çıkar.
Yiğidin malı meydandadır
Atasözü: 'Yiğidin malı meydandadır' - Dürüst insan, gizlisi saklısı olmayan insandır.